Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
18
GrażynaLewandowicz-Nosal
Przyjmującróżnepunktywidzenia,możnawyróżnićkilkarodzajówkano‑
nów.Dlaodbiorcybędzieto,popierwsze,wąskorozumianyministerialnykanon
lekturszkolnych,jednakowyiobowiązkowydlawszystkichuczniów.Nadrugim
biegunieznajdziesięszerokorozumianykanon,doktóregopozycjesąwybierane
wsposóbdobrowolnyprzezróżnegremiaeksperckiebądźweryfikowaneprzez
popularnośćwśródczytelników.Możnatenkanonokreślićbardzoumowniemia‑
nemnbibliotecznego”.Zewzględunaosobytworzące,dobierającepozycjedo
kanonu,możnawyróżnićrównieżkanonekspercki,wktórymksiążkiwybierają
szerokorozumianinznawcy”(odprofesorówliteratury,krytyków,pisarzy,biblio‑
tekarzypoministerialnychurzędników)orazkanonsamychczytelników,demo‑
kratyczny,czasamiwręczpopulistyczny,przyjmującypostaćróżnychnlistTOP”
popartych1bądźnie1badaniamiczytelnictwa.Oczywiście,wyróżnionetypy
niesąrozłączne,ostatniodotworzenialistylekturszkolnychzaproszonosamych
uczniów,zrywającztradycjąurzędowegospisu.
Celemartykułujestprzyjrzeniesiędyskusjomnadkanonemksiążekdla
dzieciwdwóchwymiarach.Popierwsze,zaprezentowanezostanąinicjatywy
zostatnich25lat,podejmowaneprzezśrodowiskawydawców,naukowców,
bibliotekarzy,zmierzającedoustaleniawspółczesnegozestawuksiążekgod‑
nychpoleceniadoprzeczytaniamłodymodbiorcom.Podrugie,niezbędnestało
sięprześledzeniekolejnychzmianwprowadzanychgłównieprzezurzędników
MENnalistachobowiązkowychlekturszkolnychorazustalenie,czyinicjowane
działaniazmierzajądowypracowanianowegokanonudostosowanegodomoż‑
liwościpercepcyjnychwspółczesnegodzieckaorazprzynosząobrazotaczają‑
cegogoświata.Pojawiłosiępytanie,czywspółczesnykanonlekturszkolnych
możekształtowaćpamięćzbiorową,wspólneuniwersumwyobrażeńisymboli.
Wdwóchczęściachartykułurozpoznanoiopisanokolejne,podejmowaneprzez
różneśrodowiskainicjatywy.Wkonkluzjizawartom.in.konkretnepropozy‑
cjestworzenianowegokanonulekturszkolnychdlaklasI1IIIszkołypodsta-
wowej.
1.Kanonogólnyksiążek(dlawszystkich)
Przyjmującperspektywęostatniego25-lecia,jegopierwsządekadę:lata90.XX
wieku,możnauznaćzastraconą,jeślichodziodyskusjęokanonieilekturach
szkolnych.Wpływnatomiałprzedewszystkimbrakzmianwreformienauczania
wtymwłaśnieczasie.TezętęudowodniłaAnnaFranaszekwmonumentalnym
dzieleOdBierutadoHerlinga‑Grudzińskiego.WykazlekturszkolnychwPolsce
