Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
MartaWyka–Historieparalelne,archiwailisty…
23
zawódhistorykapamięci,częściąniezbędnąswojejprofesjiuczyni
indywidualnywybórzarchiwalnegozbioru.Częstoarbitralny.Często
zaskakujący.Alerównieczęstoskutecznypoznawczo.Znaleziona
kartka,słaboczytelnadecydujeowyglądziecałości(niezawszemusi
tobyćHkartkaznalezionapodmuremstraceń”).
2.
CzymwięcsąHhistorieparalelne”ijakimajązwiązekzHpanar-
chiwizmem”?Sąnapewnowiedząohistorii,którejzakresjest
szczególny.Niejestonabowiemzbudowanawoparciuowielkie
wydarzeniaipochodnąwobecnichnarrację.Autorzyuwikłaniwprze-
kazhistorycznywybierająantropologicznekonsekwencjewspólnego
doświadczeniahistorycznego.Zatemmyjakoichczytelnicyobcujemy
zfragmentami,któresątylkoodbiciemwielkiejhistorii,biograficz-
nelosyautorówbudująprzestrzeńoddaleniaodfaktówwspólnych
ipodstawowych,którąwypełniamynasząinterpretacją.Jakchcetego
Mrożek,DuchDziejówdziaławsposóbzróżnicowany.
Historieparalelnesąufundowanenatymzałożeniu.Jednąznich,
odktórejchciałabyzacząć,wydobyłiopisałAndrzejMencwel4,
dotyczyonazaśparalelnegozwiązkupomiędzyGombrowiczem
iKantorem.Zetknęlisięonitylkoraziwcaleniebezpośred-
nio–KantormianowiciebyłautoremprojektuokładkidoIwony,
księżniczkiBurgunda–nigdyjednakwzajemsięniekomentowali,
zainteresowanieKantorateatremGombrowicza,zaświadczone,nie
przerodziłosięwmanifestjakiejśwspólnejwięzi,słowem,taforma
pokrewieństwabyłagłębokoutajona,aleuzależnionaodwspólnoty
czasuirozumieniaroliartystyjakopodmiotu,którywciążsamsię
stwarza,słowem,odparaleliomechanizmieantropologicznym.
4Zob.AndrzejMencwel,GombrowicziKantor:wstępdoparaleli,w:Literatura,
punktywidzenia,światopoglądy.PraceofiarowaneMarcieWyce,Kraków2008,
s.407.PiszeMencwel:HAlewparyskichimpresjachmalarza(Kantora,p.m.)
niezjawiasięnawetcieńGombrowicza,podobniejakwDziennikuniemaśladu
istnieniaTadeuszaKantora.Sąbliskosiebie,możenawetmijająsięnatych
samychulicach,aletakjakbyjedendladrugiegowcalenieistniałłGombrowicz
nieodniósłsięjednakdotejedycjiaKantornigdyjużpotemnienawiązałdo
Gombrowicza”.Podobnojednak–sądziJerzyJarzębski–Gombrowiczowinie
spodobałasięokładkaIwony,księżniczkiBurgunda.
