Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
14
JoannaIżykowska
wątkowejhistoriioSindbadzieŻeglarzuzwięzłościwzakresie
konstrukcyjnym.
Zagadnieniemnajszerszym,azarazemnajbardziejzajmują-
cymwkontekścieniniejszegoartykułuwydająsięnatomiast
szkicowaniprzezBolesławaLeśmianabohaterowie,jednostki
niepospoliteorazintrygujące.Wypadawtymmiejscuprzypo-
mnieć,żegłównymcelembaśnijestosiągnięcieodpowiedniego
efektuwzakresieczynnościdydaktyczno-psychologicznych,to
znaczyukazaniedzieciomtakiejwizjiświata,wktórejmarzenia
sięspełniają,dobrzybohaterowieodnoszązwycięstwo,natomiast
złozostajeostatecznieukaraneipokonane.Tencharakterystyczny
tonmoralizatorski,zawartywniemalkażdejhistoriimagicznej,
stanowidlanajmłodszychmotywacjędoprzezwyciężanialęków
icodziennychtrudności.SytuacjaprzedstawionawprozieBo-
lesławaLeśmianaznacznieodbiegaoddydaktycznegowzorca;
cóżbowiemafirmatywnegopowiedziećmożnaopostaciach
występującychwPrzygodachSindbadaŻeglarza,ludziachczasem
naiwnych,częstopróżnychiporywczychczyteżniepopisujących
sięprzedczytelnikiemwyższąinteligencją?ViolettaWróblewska
pisze,iżparodystycznescenyzawartewbaśniachLeśmianansłużą
przedewszystkimkpieniuzeschematycznegowzorcabajkijako
opowieścipropagującejpozytywnewzorceosobowe”8,aJolanta
ŁugowskatakopisujedziełoLeśmiana:
Zanimrozstrzygniemyproblemnetyczności”czynnieetyczności”
baśnitegopisarza,wartozastanowićsięnadtym,czyprezentowa-
newposzczególnychutworachsytuacjefabularneipodejmowane
przezbohaterówdecyzjewogólepoddająsięjednoznacznejocenie
moralnej.Przypomnijmy:jeślibohaterludowejopowieścimagicz-
nejopuszczaswójdom,abywyzwolićkrólewnęprześladowaną
przezsmokaczyzdobyćczarodziejskiprzedmiot,towuproszczo-
nejaksjologiibaśniowejczyntenkwalifikowanyjestjakojedno-
znaczniepozytywny.JaknatomiastocenićpostępowanieSindba-
da,którywciążulegapodszeptomMorskiegoDiabłairuszana
kolejnemorskiewyprawy?9.
8V.Wróblewska:PrzemianygatunkowepolskiejbaśniliterackiejXIXiXX
wieku.Toruń2003,s.143.
9J.Ługowska:Bajka…,s.111-112.
