Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
zNazaretuorazMiasteczka4.Niewieluznichzdajesobiesprawęzogromucało-
kształtutwórczościautora,którypisałwyłączniewjęzykujidysz.Równocześnie
Asznależałdopierwszychpisarzyjidysz,którzyzdobylimiędzynarodowąsławę
iczytelnikównacałymświecie.Byłpisarzemkontrowersyjnym,któregowiele
dziełwywołałoostrąkrytykę,jednaknieodmawianomuprzytymtalentu.Był
pisarzemżydowskimihumanistą,usiłującymznaleźćipokazaćinnymmożli-
wościwzajemnegozrozumieniaiwspółistnienianarodóworazreligii.Dążącdo
osiągnięciategocelu,próbowałwswoichutworachzarównoprzybliżyćżycie
żydowskienieżydowskimczytelnikom,jakiukazaćodbiorcomżydowskimwiele
pozytywnychzachowańichchrześcijańskich5sąsiadów.
Głównymcelemniniejszejksiążkijestanalizafigurpamięcizawartychwe
wszystkichdwudziestusześciupowieściachpisarza.Figurytespełniająbowiem
istotnąrolęwprzekazywaniuikształtowaniuprzezliteraturępamięcizbiorowej.
Podstawomteoretycznymtakiegospojrzenianautworyliterackiepoświęconyjest
odrębnyrozdział,wprowadzającywtęproblematykę.Książkastarasięjednak
równocześniedaćchoćbypowierzchownywglądwcałośćżyciaorazdorobku
literackiegoSzolemaAsza,stądznajdująsięwniejzarównoprezentacjasylwetki
itwórczościpisarza,jakiobszernabibliografia.Dlaczytelnikapolskiegozpew-
nościąważnyjestrozdziałzajmującysięzwiązkamiAszazkrajemrodzinnym,
jegokulturąiliteraturą,którydodatkowoprzybliżapostaćtwórcy,pozwalając
uzyskaćszerszespojrzenienajegodzieło,bardzościślezwiązanezżyciem,do-
świadczeniamiidążeniamipisarza.
Koniecznośćposzerzeniazakresutematycznegoksiążkiorozbudowanączęść
biograficzno-bibliograficznąwywołanajestspecyfikąbadańnadliteraturąjidysz,
któracharakteryzujesięprawiezupełnymbrakiemopracowańnaukowych,także
tychpodstawowych,dotyczącychbiografiiiogólnegozarysutwórczościpisarzy.
ZtegopowoduprzedprzystąpieniemdoanalizypowieściAszakoniecznebyło
zebranieizweryfikowanienajważniejszychfaktówzżyciatwórcyoraz,wcelu
ustalenialiteraturypodmiotowej,przygotowanielistynapisanychprzezniego
utworów.Tegotypudanewydająsięnieodzownymuzupełnieniempierwszego
polskojęzycznegoopracowaniapoświęconegotemupisarzowi.
Książkatarozumianajesttakżejakodrobnyprzyczynekdouratowaniaod
zapomnieniaświata,któryprzezwielewiekówbyłczęściąkulturypolskiej,ate-
raz,przynajmniejwświadomościwiększościspołeczeństwa,odchodziwcień,
wprawiecałejEuropiezniszczonybezpowrotnieprzezZagładę,azaoceanem
4Por.SzalomAsz,CzarodziejkazKastyliiiinneopowiadania,tłum.MichałFriedman,Wrocław:
WydawnictwoDolnośląskie1993;SzalomAsz,Kiduszha-szem,tłum.MichałFriedman,Wrocław:
WydawnictwoDolnośląskie2003;SzalomAsz,MążzNazaretu,tłum.MichałFriedman,Wrocław:
WydawnictwoDolnośląskie1990;SzalomAsz,Miasteczko,opr.MonikaAdamczyk-Garbowska,Ja-
nowiecnadWisłą:TowarzystwoPrzyjaciółJanowcanadWisłą2003.
5Określenie„chrześcijanin”stosowanejestwksiążcewodniesieniudowszystkichtychosób,
którewychowałysięwtradycjiszerokopojętejkulturychrześcijańskiej,niezależnieodtego,czy
zostałyochrzczone,czysąwierząceiczypraktykująswojąreligię.
12
