Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
Świadomośćbadawczadotyczącapolskiegooświeceniaiówczesnej
literaturywyraźniesięzmieniławostatnichkilkudziesięcioleciachina-
dalpodlegaprzemianom.Matozwiązekzarównozewzbogacaniem
materiałudostępnegobadaczom,jakizprzeobrażeniamiwzakresie
metodologii.Oobutychkwestiachnależałobypowiedziećznaczniewię-
cej,niżpozwalanatokonwencjawstępudozbiorustudiów.Odkładając
więcpróbęprzyjrzeniasiętymproblemomnapóźniej,chciałbymzaak-
centować,żemamydziśdoczynienianietylkozrozpademtradycyjnego
modeluuprawianiahistoriiliteratury(ikultury)równieżnaobszarze
studiównadwiekiemXVIII,lecztakżezpowolnymprocesemwłączania
propozycjipojawiającychsięwnowychinajnowszychposzukiwaniach
metodologicznychdoinstrumentariumbadańnadtymstuleciem.
Wyraźnąkonsekwencję-dobrzejużwidoczną-tychzmianstanowi
dostrzeganiespecyficznegoBrozpięcia”polskiegooświeceniapomiędzy
dwomazwrotamihistorycznymiofundamentalnymznaczeniupolitycz-
nym,cywilizacyjnymikulturowym.Pierwszyznich,mającycharakter
modernizacyjny,wiążesiętradycyjniezpoczątkamipanowaniaStani-
sławaAugustaPoniatowskiego,drugi-zupadkiemPierwszejRzecz-
pospolitejizmianamipolitycznymiwpierwszychlatachXIXstulecia.
Takiespojrzenienapolskieoświeceniejakonaepokę,którejgranice
wyznaczonedwomazwrotamipodstawowymidlapolskiejtradycji
inowoczesności,nawiązujedopewnychdawniejszychrozwiązańba-
dawczych,ajednocześniebudujenowąmożliwośćrozumieniazjawisk
oświeceniowych.Zaszczególnieważneuważamotwierającesięwtej
nowejperspektywieodmiennesposobyujmowaniaeuropejskiegokon-
tekstu,możliwośćikoniecznośćzredefiniowaniarelacjiRzeczpospolitej
zEuropą.