Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
JÓZEFKWATERKO
UNIWERSYTETWARSZAWSKI
Literaturamniejsza:
koncept,ideologia,możliwośćtekstu1
Jakwiadomo,wmuzycerozróżnieniemiędzytonacjąmajorową,czyli
durową,aminorową,czylimolową,jestjedyniekwestiąskali.Tona-
cjeteniepodlegajązasadziehierarchii:jednajestfunkcjądrugiej,obie
sąkomplementarneiwspólniedecydująotonalnościprzebiegumuzycz-
nego2.
Naterenieliteratury,jejuwarunkowańspołecznych,historycznych,
ideologicznych,anawetpolitycznych,układ„mniejszy-większy”niejest
bynajmniejsprawąskaliczyczystoartystycznychwspółzależności.Jego
wyznacznikiemjestzjawiskotowarzysząceprocesomautonomizacjipola
literackiegonarynkudóbrkultury,któresocjologPierreBourdieu(1971)
nazwałrywalizacjąo„kapitałsymboliczny”.Oznaczaonorelacjęstruk-
turalnąwewnątrzprzestrzeniliterackiej,gdziepisarzemajoreszajmują
zazwyczajpozycjędominującą,dającąimwzględnąautonomięnamocy
konsekracjiinstytucjonalnej(przezAkademię,krytykęczynauczanie
historiiliteraturynarodowej),apisarzeminores,jakąniecieszylibysię
estymąśrodowiskową,sąnaznaczenistygmatempodrzędnościlubnie-
prawomocności,pozostająwcieniulubsąrehabilitowanipośmiertnie.
Literaturapisanazdużejlitery(Barthes,1972:41–42;86–87),czyliupra-
womocnionaizadekretowanajako„większościowa”przezinstytucjeżycia
literackiegoorazjejróżneinstancje(mającejużswojeźródławpostaci
mecenatuiimprimaturkrólewskiego),zakładaistnienieobutychkategorii
pisarzy.Opróczprestiżulubjegobrakuwwymiarzejednostkowym,zja-
wiskodotyczyhierarchizacjigatunkowej,atakżejęzykowej.historycznie
1Artykułtenpowstałwramachprojektubadawczegopt„Poetykamigracji.Obrazo-
wanietożsamościkulturowejwliteraturzefrankofońskichAmeryk(Kanada,Karaiby)”re-
alizowanegowramachsubwencjiDepartamentuBadańMinisterstwaNaukiiSzkolnictwa
Wyższegowlatach2007–2010.
2Tenmuzycznypretekstdodalszejdyskusjizapożyczamzewstępudopracyzbiorowej
Littératuresmineuresenlanguemajeure.Québec/Wallonie-Bruxelles(Bertrand&gauvin,
2003:13).
