Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
28
PremysławWaingerner
Wniezwykledramatycznymokresiewojnypolsko-sowieckiej,gdyArmia
Czerwonalatem1920r.spychaławycofującesięwojskapolskieiwspółdzia-
łająceznimiskromnesiłyukraińskie,uznającezwierzchnictwoWielkiego
AtamanaSymonaPetlury,zobszarównaddnieprzańskich,Wołynia,Polesia,
NowogródczyznyiWileńszczyznynalinięWisły,nabarkiministrówipre-
mieraspadłykolejneobowiązki.Wsytuacji,gdywojskabolszewickiezaj-
mowałykolejnetereny,zktórychuchodzilizamieszkującytamdotychczas
Polacy,gabinetL.Skulskiegomusiałnietylkozająćsięorganizowaniemwa-
runkówżyciadlauchodźców,aletakżezaangażowaćsięwdziałaniaumożli-
wiająceuporządkowanąewakuacjęadministracjiiinstytucjipaństwowych
zobszarówzagrożonychsowieckąokupacją.
Kolejnezadanie,zktórymmusiałzmierzyćsiępremier,stanowiłowpro-
wadzeniewżyciesystemowych,skutecznychrozwiązań,którezabez-
pieczyłybymiastanazapleczufrontu-m.in.jegorodzinnąŁódź-przed
infiltrowaniemprzezbolszewickichdywersantóworazpropagandąkomu-
nistyczną,siejącądefetyzmisprzyjającąsowieckiejinwazji,aczęstoinspi-
rowanąbezpośrednioprzezsowieckiesłużbyspecjalne.LeopoldSkulski
wizytowałrównieżczęstoodcinekfrontuzbliżonynajbardziejdozagrożo-
nejwkroczeniemArmiiCzerwonejstolicy.Wzmożona,widocznaaktywność
L.SkulskiegojakoΠwojennegopremiera”,Πwłaściwegoczłowiekanawłaści-
wymmiejscu”wywoływałabezstronneuznanieinnychpolityków.Pochleb-
niewypowiadałsięonimJ.Piłsudski,aprzywódcaPolskiegoStronnictwa
LudowegoΠPiast”,WincentyWitos,ceniłgozarazemjakoosobęwybijającą
siętalentamiadministracyjnymi22.
Niezależnieodwskazaniabieżącychdziałań,podejmowanychprzez
rządkierowanyprzezΠłódzkiegopremiera”,awynikającychztrwającej
wojnyzRosjąSowiecką,wartoodpowiedziećnapytanie,jakibyłgeneral-
niestosunekL.SkulskiegodopolitykiwschodniejówczesnegoNaczelnika
Państwa,jakiezajmowałonstanowiskowobecpoczynańMarszałkajako
WodzaNaczelnegoikoncepcjifederacyjnej,firmowanejprzezJ.Piłsudskie-
goiwspierającygotzw.obózbelwederski23-pozostającywszakwostrym
politycznymsporzezNarodowąDemokracją,stanowiącąjedenzfilarów
gabinetuiważnysegmentjegoparlamentarnegozaplecza.
22W.Witos,Mojewspomnienia,Paryż1965,t.2,s.433.
23MianemobozubelwederskiegookreślanośrodowiskapolitycznepopierająceNa-
czelnikaPaństwawlatach1919-1922.Wichskładwchodzilibylilegioniści,weteraniPOW,
zwolennicyJ.PiłsudskiegowWP(wposzczególnychjednostkach,administracji,SztabieGe-
neralnymiAdiutanturzeNaczelnegoWodza),kancelariiNaczelnikaPaństwaiMinisterstwie
SprawZagranicznychorazlewicoweicentrowestronnictwapolityczne,m.in.:PolskaPartia
SocjalistycznaiPolskieStronnictwoLudoweΠWyzwolenie”
.