Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
rządową.PropozycjaRundzieherabyłaniezwyklekusząca,ponieważ
umiejętnośćmechanicznejobróbkiwłókienlnianychbyłarzadkością,
dopieroodkilkulatupowszechniającąsięwEuropie.Przedsiębiorca
zobowiązałsięsprowadzićdoŁodzidwakompletyposiadanychma-
szyn,urządzićprzędzalnięiutrzymywaćjąwruchuprzezdziesięćlat,
produkującprzędzęiszpagat1;.Wszystkiepróbyprzędzeniawłókien
lnianychzakończyłysięjednakfiaskiem.Niemogącpodołaćtrudnoś-
ciomtechnicznymifinansowym,powyczerpaniuwszystkichmoż-
liwościdalszegokredytowania,Rundzieherwycofałsięzprowadze-
niaprzedsiębiorstwaizająłsięgarbarstwem,którebyłobliższejego
rzeczywistymumiejętnościom.
LniarstwowŁodzinierozwinęłosięprzedewszystkimzbraku
surowca.Nieodpowiedniewarunkigleboweniepozwalałynadobre
plonylnu,choćwysiłkiemrządusprowadzanozKurlandiinasiona
najlepszychgatunków.Ztychsamychpowodówizniedoboruwody
nierozwinęłasięosadaKsawerów,zdużymrozmachemzałożona
w1825r.międzyŁodziąaPabianicamiiprzeznaczonadlaprząd
-
kówlnu19.Fiaskiemmusiałasięwięczakończyćdziałalnośćzakładu
bielnikowego,któregomożliwościprodukcyjnychnigdywpełninie
wykorzystano.
WładzeKrólestwaPolskiegoplanowałyzorganizowaniedużej,
mechanicznejprzędzalnibawełny.Abyobłożyćjednoręcznekrosno
tkackieprzędzą,czylizałożyćosnowęiprzygotowaćodpowiednią
ilośćwątkudotkania,koniecznabyłapracapięciuprządkówwypo-
sażonychwkołowrotki.Istotnezwiększenieprodukcjimogłonastąpić
jedyniepoprzezmechanizacjęprzędzenia,czylizastosowaniemaszyn
przędzalniczychwyposażonychwwiększąliczbęwrzecion.Dążenie
dotegoceluzapoczątkowałorewolucjęprzemysłową.Wielowrzecio-
noweprzędzarkiiużytedoichnapędumaszynyparowezmieniły
18
J.Kaczmarek,Czterykontraktyzlat1824-1828wsprawiezałożeniafabryk
włókienniczychwŁodziiZgierzu,[w:]MuzeumHistoriiWłókiennictwa,
Łódź1967,s.181-183.
19
E.Kiss,Pabianitz.GeschichtedesDeutschtumseinerpolnischenStadtund
ihrerUmgebung,Posen1939,s.66-68.
30
KrzysztofPawełWoźniak
tf
ł
i
