Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Rozdział1
ŁÓDZKPRZESTRZEŃWLITERTURZE
(DO1939ROKU)
I
Wrozprawiez1984roku,wielokrotnieprzywoływanejprzezba-
daczypoetykidoświadczaniamiastaijegoreprezentacjiwliteraturze,
WładimirToporowpisałoPetersburgu:
Jakkażdeinnemiasto-Petersburgmaswój„język”
.Przemawiaswoimi
ulicami,placami,wodami,wyspami,parkami,gmachami,pomnikami,
ludźmi,historią,ideamiimożebyćrozumianyjakoswegorodzajuhete-
rogenicznytekst,któremuprzypisujesiępewienogólnysensinaktórego
podstawiemożnazrekonstruowaćokreślonysystemznaków,realizowany
wtekście.Jakniektóreinneznaczącemiasta-Petersburgmatakżeswo-
jemity,zwłaszczaalegoryzującymitozałożeniumiastaijegodemiurgu
[ś].Mit„stworzenia”Petersburgapóźniejzostałjakgdybypodchwycony
przezmitosamymdemiurguwystępującymzjednejstronyjakogeniusloci,
azdrugiej-jakofigura,któraniewyczerpałaswojejenergiiżyciowejijawi
sięwokreślonychmomentachmiastajegoludziom[ś],iwystępujejako
głoslosu,jakosymboletego,counikatowewrosyjskiejhistoriimiasta1.
Tastrukturalno-semiotycznakoncepcja„czytania”miastazastąpiona
zostaławewspółczesnychbadaniachtraktowaniemgobardziejjakosce-
ny,procesualnieiperformatywnie,zmysłowo2.Niemniejjednak,moim
1W.Toporow,PetersburgitekstPetersburskiliteraturyrosyjskiej.Wpro-
wadzeniedotematu,w:tenże,Miastoimit,wybrał,przeł.iwstępemopatrzył
B.Żyłko,Gdańsk2000,s.73-74.
2AnalizujetociekawieE.Konończuk,Psychogeografcznepoetykimiejskie,
w:Nowepoetykimiejskie.ZproblematykiurbanistycznejwliteraturzeXXiXXI
wieku,red.M.Roszczynialska,K.Wądolny-Tatar,Kraków2015,s.20-27.Ba-
daczkapiszem.in.omiejskichpoetykachperformatywnych(s.22-23),które
wyrastająwprostzkoncepcjidoświadczaniamiastaMicheladeCerteau,ztego,
