Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
12
WitoldJarno,PrzemysławWaingertner
skoharcerskiezeZwiązkiemOficerówiŻołnierzyByłychLegionówbył
FranciszekEdwardPfeiffer.Opróczwymienionychwyżejśrodowiskdosił
aktywnychwprzygotowaniachdoopanowaniamiastazaliczyćmożnaTo-
warzystwoGimnastycznenSokół”.
Jesienią1918r.klęskaNiemieciAustro-Węgierstawałasięcorazbar-
dziejoczywista-równieżdlamieszkańcówmiastanadŁódką.Naziemiach
polskichzaczęłyformowaćsięniezależneodokupantówzalążkiodradza-
jącejsiępolskiejpaństwowości.Dnia31października1918r.wKrakowie
władzęprzejęłaPolskaKomisjaLikwidacyjna,adzieńpóźniejrozpoczęły
siękrwawewalkizUkraińcamioLwówwMałopolsceWschodniej.Wob-
liczudramatutegomiasta,łódzkaRadaMiejska-prezentującstanowisko
tożsamezRadąRegencyjną(powołanądożyciaprzezokupantówjeszcze
w1917r.jakoorganmającysprawowaćwładzęwKrólestwiePolskim)
-przyjęła6listopada1918r.uchwałę,wktórejwzywaładowstępowania
wszeregiarmii,wceluobronywschodnichkresówRzeczypospolitej.Kon-
statowałarównieżpotrzebęzwołaniaogólnopolskiegoSejmuwybranego
wpięcioprzymiotnikowychwyborachorazuwolnieniaJózefaPiłsudskiego
-uwięzionegoprzezNiemcówwMagdeburgupokryzysieprzysięgowym.
DzieńpóźniejwLubliniepowołanyzostałradykalnyTymczasowyRząd
LudowyRepublikiPolskiejzsocjalistąIgnacymDaszyńskimnaczele.Wia-
domośćotymwkrótcedotarładoŁodzi.Lewicawmieście-naczelezPPS
-opowiedziałasięwówczaszagabinetemI.Daszyńskiego,odmawiając
podporządkowaniasięwładzyRadyRegencyjnej.Wbudynkufilharmonii
przyul.Dzielnej(obecnieul.GabrielaNarutowicza)odbyłsięwiecinfor-
mującyoprogramierząduI.Daszyńskiego.Zakończyłsięonsformowa-
niemkilkutysięcznegopochodu,któryprzemaszerowałprzezNowyRynek
(placWolności),ul.Pańską(obecnieul.StefanaŻeromskiego)iul.Główną
(obecnieul.Mickiewiczaiul.Piłsudskiego)wkierunkuWidzewa.Tegosa-
megodniawieczoremdotarładoŁodziwieśćopowrociedoWarszawy,
zwięzieniawMagdeburgu,J.Piłsudskiego.Stałasięonasygnałemdo
zbrojnegowystąpieniaprzeciwkosłabnącymokupantom.Wcharyzma-
tycznejpostacibyłegonwodzarobotników”zPPS,niestrudzonegobojow-
nikaoniepodległość,więźniarosyjskichiniemieckichkazamat,wreszcie
odnowicielaideipolskiegowojska,widzianopowszechnieuosobienieod-
radzającejsięRzeczypospolitej-politykaimężastanu,którymożeswymi
działaniamiprzypieczętowaćjejodbudowę.
AkcjawyzwoleńczawŁodzirozpoczęłasięfaktycznie11listopada
1918r.późnympopołudniem(okołogodz.16.00).Wceluprzejęciazrąk
niemieckichkontrolinadmiastemnaulicewyszływówczasuzbrojone
grupybojownikówPOW,byłychlegionistów,anawetstrażaków.Zapo-
czątkowanazostałaakcjarozbrajaniapojedynczychżołnierzyiniewiel-
