Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
bowiemzprzesłanek–atylkotointeresujelogikę.Nieinteresuje
jej,czyprzesłankiwnioskowaniasąprawdziwe,czynie.Todo-
menakogośinnego(wtymprzypadkugeografa).Logikęzajmu-
jetylkoto,czywniosekwynikazprzesłanek.Logicynazywają
wnioskowanie,wktórymwnioseknaprawdęwynikazprzesła-
nek,poprawnymformalnie.Głównezadanielogikipolegana
zrozumieniu,naczympolegapoprawnośćwnioskowań.
Mogłobysięwydawać,żejesttonudnezajęcie–intelektualne
ćwiczeniemniejpasjonującenawetodrozwiązywaniakrzyżó-
wek.Okazujesięjednak,żenietylkojesttobardzotrudne,ale
inierozerwalniezwiązaniezwielomaważnymi(anierazfun-
damentalnymi)pytaniamifilozoficznymi.Zapoznamysięznie-
którymiwkolejnychrozdziałach.Naraziejednakustalmykilka
podstawowychfaktównatematpoprawnościwnioskowań.
Zacznijmyodtego,żepowszechniemówisięodwóchty-
pachwnioskowań,dlaktórychniecoodmiennieokreślasiępo-
prawność
2.Żebytozrozumieć,zastanówmysięnadtymitrzema
wnioskowaniami:
1.Gdybyzłodziejwłamałsiędodomuprzezoknowkuchni,naze-
wnątrzzostałybyśladyjegostóp;jednakniematamżadnychśladów,
więczłodziejniewłamałsięprzezoknowkuchni.
2.Zbierająsięchmuryburzowe,więcbędziepadałdeszcz.
2Autormówitutajodwóchrodzajachpoprawności:deductivevalidity(Dpoprawność
dedukcyjna”)iinductivevalidity(Dpoprawnośćindukcyjna”).Wstandardowejter-
minologiiangielskiejmówimywprzypadkuwnioskowańdedukcyjnych,żesąvalid,
gdyichwniosekwynikalogiczniezprzesłanek,iżesąsound,gdyopróczbyciavalid
dodatkowoichprzesłankisąprawdziwe.Wprzypadkuwnioskowańindukcyjnych
mówimy,żesąstrong,gdyprzesłankiwdużymstopniuuprawdopodabniająwnio-
sek,iżesąweak,gdyrobiątowniewielkimstopniu.Wnioskowaniaindukcyjnesą
cogent,gdyopróczbyciastrongichprzesłankisąprawdziwe.Autornazywawięcva-
lidity–deductivevalidity,astrength–inductivevalidity,imówiodwóchrodzajach
poprawności.Wterminologiipolskiejzkoleisąinnedwarodzajepoprawności:po-
prawnośćmaterialnaipoprawnośćformalnawnioskowań,gdziepoprawnośćmaterialna
poleganaprawdziwościprzesłanek(idotyczyzarównownioskowańdedukcyjnych,
jakiindukcyjnych),apoprawnośćformalnapoleganawynikaniulogicznymwniosku
zprzesłanek(idotyczytylkownioskowańdedukcyjnych).Ownioskowaniachinduk-
cyjnychmówimy,żesąmocne(silne)lubsłabe(analogiczniedoterminówangielskich).
Fragmentzostałzmodyfikowanypodkątemterminologiipolskiej[przyp.tłum.].
Poprawnośćwnioskowań:cozczegowynika?
17
