Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
10
1.Istota,znaczenieirodzajelojalnościklientów
orazHanisięosprawypaństwanietroszczył,zanimopaństwieswymniepomyśli”3.
WtensposóbSokratesdostarczyłjednegozpierwszychwzorówlojalnościwobecpań-
stwa.Innymprzykłademmyśleniaidziałaniawkategoriachlojalnościwobecpaństwa
byłrzymskiCyceron.Wswoichsłynnychmowachwykazałpróbęzamachunawolność
republikiipróbowałtemuzamachowizapobiec4.Jegodziałaniaorazmowybyłyprze-
jawemwielkiegomęstwaioddaniadlakrajuipodziśdzieństanowiąinspiracjędla
wielumyślicielipolitycznych.AngielskifilozofThomasHobbes,działającywXVII
wieku,wniósłsolidnepodstawyfilozoficznepodfunkcjonowaniepaństwa.Wswoich
pracachwskazał,żeuprawnieniawładzy(suwerena)mająsweźródłowłaśniewlojal-
nościobywateliwobecpaństwa.Umowaspołecznapomiędzysuwerenemaspołeczeń-
stwemmagwarancjętrwałościnietylewsamymsuwerenie,ilewświadomościkon-
sekwentnejlojalnościioddaniaczłonkówspołeczeństwa,ponieważtylkotalojalność
itooddaniesąźródłemmocysuwerena5.
Takżewczasachwspółczesnych,gdyglobalizującesięspołeczeństwainarody
wchodząwewzajemnezwiązki,żywajestdyskusjanatematlojalnościwperspektywie
publicznej.Wszczególnościdośćintensywniewybrzmiewaproblem:czymieszkaniec
UEpowinienprzejawiaćwiększąlojalnośćwobecwłasnegopaństwa,czywobecUnii6?
Zastanawiającsięnadtym,czymwspółcześniejestojczyznaipatriotyzm,Zdzisław
Krasnodębskipisze,żelojalnośćtonietylko–iniezawsze–lojalnośćwobecżyjących,
leczrównieżwobeczmarłych7.Jakoprzykładlojalnościwobecpaństwapodajem.in.
deGaulle’a,stwierdzając,żelojalnośćniezawszemusipolegaćnaciągłymtrwaniu
przypaństwie,aleteżmożepolegaćnaczasowejemigracji.Jestwielenurtówiaspek-
tówlojalnościpublicznejobywatelawzględemjegopaństwa,natomiastwszystkiemó-
wiąopewnejpostawiewiernościwstosunkudoobiektulojalnościorazoprzejawach
tejlojalnościwkonkretnychczynachobywatelskich.Podkreśleniawymagateżfakt,
żelojalnośćwperspektywiepublicznejniejestprzedmiotemczęstychbadańempi-
rycznychwodniesieniudocałychspołeczeństwczyspołecznościregionalnych;zwy-
jątkiemniektórychsondażysocjologicznych,którejednakproblempostawywobec
państwa(czyteżmniejszychjegoczęści)ujmująraczejwycinkowo.
Terminoznaczającypostawęnaruszającąlojalnośćwobecpaństwazostałnazwany
poIIwojnieświatowejkolaboracją.Przenosząctakierozumienielojalnościnagrunt
relacjimiędzyklientemaorganizacją,możnastwierdzić,żesamfaktutrzymywaniatej
relacjiprzezklienta,bezwzględunajegonastawieniewobecfirmy,przesądzaolojal-
ności,inaodwrót,pozytywnenastawieniedofirmyprzyjednoczesnymbrakukorzy-
staniazjejproduktówlubusługnarzecznabywaniaofertykonkurencyjnejoznacza
braklojalności.
3Platon,ObronaSokratesa,przekł.W.Witwickiego,PWN,Warszawa1998.
4Cyceron,Mowy,Wyd.Antyk,Kęty1998.
5pl.wikipedia.org,marzec2006.
6ProblemjestporuszanyprzykładowowartykuleJ.Lacroix,P.Magnette,Ojeszczedoskonalszą
Unię:UEimodelamerykański,[w:]www.neweuropereview.com,marzec2006.
7Z.Krasnodębski,Drzemkarozsądnych,OśrodekMyśliPolitycznej,Kraków2006.
