Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
16
CzęśćI.Współczesneteoriedemograficzne–perspektywyzastosowań
tempowzrostuprodukcjiipodażyżywności,couznałzaprzejaw
ogólnejprawidłowościrozwojowej.Takluczowakonkluzjateore-
tycznaniepozwala,naprzykład,wyjaśnićistotnegozmniejszenia
siędzietnościwwarunkachznacznegowzrostudochodów,comiało
miejscewostatnimstuleciuwkrajachcywilizacjizachodniej[Be-
cker,1981,95].
WXXwiekuopracowanotrzyteorie,które–jaksądzę–trafnie
ujmująspołeczno-ekonomiczneuwarunkowaniaruchunaturalnego
ludności.Sąto:koncepcjapierwszegoidrugiegoprzejściademogra-
ficznego,ekonomicznateorialudnościAlfredaSauvy(1963)orazteo-
riadzietnościGaryS.Becker’a(1981).Mogąoneaspirowaćdoteorii
empirycznychwzakresiezjawiskdemograficznych,ponieważ–jak
każdategotyputeoria–zawierajązbiorypowiązanychzesobątwier-
dzeńozależnościachiprawidłowościachobserwowanychprocesów
społecznych[Sztompka,1985,13].Skupienieuwaginatychtrzech
teoriach,pozwalazarazempowiązaćrezultatymakro-imikrospołecz-
nychanalizuwarunkowańprzebiegurodnościwpopulacjachludzkich
orazokreślićichwalorypraktyczne.
1.2.Koncepcjapierwszegoidrugiego
przejściademograficznego
Klasyczneujęciekoncepcjipierwszegoprzejściademograficznego
zostałosformułowanewzasadziewpierwszejpołowieXXwieku.
Obszernąprezentacjętejkoncepcjizawieracennapublikacjaopraco-
wańpolskichautorówpodredakcjąM.Okólskiegopt.„Teoriaprzej-
ściademograficznego”(1990).Wynikazniej,żenajwiększywkład
wjejukształtowaniemieliuczeni:W.Thompson,A.Landry,F.Note-
stein,D.Kirk,R.A.Easterlin.Należytakżepodkreślić,żewielude-
mografów–inspirowanychomawianąkoncepcją–projektowałoire-
alizowałobadaniadynamikidemograficznejwróżnychregionach
świata,wnoszącswójwkładwjejrozwój[Maksymowicz,Pułaska-
-Turyna,Rószkiewicz,1990,44].Takwięc,bogatyjużdorobekba-
dawczyiintelektualnyzwiązanyztąteoriąpozwalauchwycićjejisto-
