Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
częścitegonarodu,rozdzieloneobecniepodpanowaniemAustrii,Węgier
iTurcji.[...]ZjegopunktuwidzeniaBośnia,zarównopodwzględem
geograficznym,jakietnograficznym,stanowiserceWielkiejSerbii[83].
Wnapisanymprawiewtymsamymczasietraktaciepoświęconym
temukryzysowisłynnyetnografJovanCvijić,najbardziej
wpływowydoradcaNikoliPašiciawkwestiachnarodowościowych,
zauważył,iż„byłooczywiste,żeBośniaiHercegowinaprzez[...]
centralnepołożeniewetnograficznejmasieserbsko-chorwackiej
rasy[...]stanowikluczdorozwiązaniaproblemuserbskiego.Bez
nichniemożeistniećWielkaSerbia”[84].Zpunktuwidzenia
wszechserbskichpublicystówBośniaiHercegowinastanowiły
„serbskieziemiepodobcympanowaniem”,zaśichludnośćbyła
„całkowicieserbskapodwzględemrasyijęzyka”,złożona
zSerbów,Serbo-Chorwatówi„Serbo-mahometanów”,oczywiście
zwyjątkiemmniejszości,którąstanowili„tymczasowimieszkańcy”
i„wyzyskiwacze”zainstalowanitamprzezAustriaków
naprzestrzenipoprzednichtrzydziestulat[85].
Nafalitegooburzeniapowstałanowamasowaorganizacjamająca
realizowaćcelenacjonalistyczne.ZnanapodnazwąNarodna
Odbrana(ObronaNarodowa),zwerbowałatysiąceczłonków
zorganizowanychwponad220komitetachrozsianych
pomiasteczkachiwioskachSerbiiorazutworzyłasiećoddziałów
pomocniczychwewnątrzBośniiHercegowiny[86].Irredentystyczna
kampania,któranabrałarozmachuwMacedonii,zostałateraz
skierowananaprowincjeanektowaneprzezAustrię:Narodna
Odbranazakładałaoddziałypartyzanckie,werbowałaochotników,
tworzyłasiatkiszpiegowskiewewnątrzBośniilobbowaławrządzie
belgradzkimnarzeczprowadzeniabardziejagresywnejpolityki
przezpaństwoserbskie.WeteraniwalkwMacedonii,tacyjakmajor
VojaTankosić,bliskiwspółpracownik„Apisa”,zostaliulokowani
nagranicyzBośnią,gdzieszkolilitysiącenowychrekrutów
dozbliżającejsięwalkiotęprowincję.Przezpewienczaswyglądało
nato,żeSerbiawłaśnieszykowałasiędosamobójczegoataku
naswegosąsiada[87].
