Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
zPetersburgiemumocniłsiępoprzysłaniudoBelgradunowego
rosyjskiegoposłabaronaNikołajaHartwiga,zaciekłegopanslawisty
iserbofila,którybędzieodgrywałkluczowąrolęwżyciu
politycznymserbskiejstolicyażdoswejnagłejśmiercitużprzed
wybuchemwojnyw1914roku.Takżefinansoweipolityczne
powiązaniazFrancjąuległywzmocnieniu–przejawemtegobyło
przyznanieprzezParyżogromnejpożyczkinarozbudowęserbskiej
armiiipoprawęjejsiłybojowej.
Podrugie,oburzenieirozczarowaniezlat1908–1909
doprowadziłodoradykalizacjiugrupowańnacjonalistycznych.
Chociażnapewienczasogarnęłojezniechęceniepokapitulacji
władzserbskichwsprawieaneksjiBośni,niewyrzekłysięone
swoichambicji.Nastąpiłrozłammiędzyrządeminacjonalistami.
BogdanRadenković,cywilnydziałacznarodowyzMacedonii,gdzie
nadaltoczyłysięwalkizBułgarami,postanowiłutworzyćnową
tajnąorganizację.Wtymceluspotkałsięzgrupąserbskich
oficerów,którzymielizasobąudziałwkonflikciemacedońskim,
aczęśćznichnależałajeszczedospiskuz1903roku.Itak3marca
1911rokuwbelgradzkimmieszkaniupowołanazostaładożycia
organizacjaonazwieUjedinjenjeilismrt!(Zjednoczenielub
śmierć!)popularnienazywanaCzarnąRęką.„Apis”,którywykładał
wówczastaktykęnaAkademiiWojskowej,byłjednymzsiedmiu
uczestników(pięciuoficerów-królobójcówidwóchcywilów)tego
spotkaniazałożycielskiego.Wprowadziłondoorganizacji
młodszychuczestnikówzamachuz1903rokuorazichcywilnych
sympatyków,wśródktórychsprawowałterazniekwestionowane
przywództwo[94].Niebyłożadnymzaskoczeniem,żestatut
organizacjizaczynałsięodstwierdzenia,żejejcelemjest
„zjednoczenieSerbszczyzny”.Kolejnepunktystanowiły,
żeczłonkowiemajądążyćdowywarciawpływunarząd,abyten
przyjąłideęSerbiijako„Piemontu”Serbów,anawetwszystkich
narodówpołudniowosłowiańskich.Stosowniedotegoorgan
prasowyUjedinjenjeilismrt!nosiłtytuł„Pijemont”.Nowyruch
przyjąłszerokąihegemonicznądefinicjęSerbszczyzny
–propagandaCzarnejRękinieuznawałaoddzielnejtożsamości
bośniackichmuzułmanówipoprostuzaprzeczałaistnieniu
