Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
CHRZĄSTKI,KOŚCI
TABLICAII
Kościzbudowanesąztkankiłącznej,podobniejakichrząstka.Rozwójkościodbywa
sięnapodłożuchrzęstnymlubłącznotkankowym.Procestenrozpoczynasięwokresie
życiapłodowego,akończypo25.rokużycia.Przebiegkostnieniazależyodwieluczyn-
nikówzewnętrznychiwewnętrznych(odżywianie,witaminy,hormony).
Tkankachrzęstnautworzonajestzpodłoża(matrix)[II.A-2],którestanowiżelzawiera-
jącybiałkapołączonezwęglowodanami(glikoproteid)oraz,leżącewjegozagłębieniach,
komórkichrzęstne(chondrocyty)[II.A-1].Międzykomórkamichrzęstnymijestsubstancja
międzykomórkowaskładającasięzwłókienkolagenowychtworzącychgęstąsieć.Ist-
niejąróżnerodzajetkankichrzęstnej.Chrząstkaszklistawokresiepłodowymtworzyza-
wiązkiwiększejczęściszkieletu,auosobnikadorosłegozbudowanesązniejchrząstki
nosa,krtani,tchawicy,oskrzeli,żeber,ponadtopokrywaonapowierzchniestawoweko-
ści.Chrząstkawłóknistaspotykanajestwkrążkachmiędzykręgowych.Chrząstkasprę-
żystawystępujewdrobnychchrząstkachkrtani,małżowinyusznejiwtrąbcesłuchowej.
Tkankakostnatworzyszkielet,będącymechanicznąpodporąorganizmu,orazsta-
nowiosłonędlanarządów:głowy,klatkipiersiowej,jamybrzusznejimiednicy.Ponadto
tkankakostnaspełniainneważnedlaorganizmufunkcje,jaknp.udziałwgospodarce
mineralnej,wytwarzaniukrwinekczerwonych,białychorazpłytekkrwi.Wtkancekost-
nejnajważniejszajestsubstancjamiędzykomórkowa,którąstanowiąistotapodstawowa
iwłóknakolagenowe.Uosobnikówdorosłychmamydoczynieniaztkankąkostnąobu-
dowieblaszkowatej[II.;-2],którądzielisięnazbitąigąbczastą.
Tkankakostnazbitacharakteryzujesiębardzozwartymukłademblaszekkostnych.
Kośćgąbczastajestutworzonazcienkichblaszekibeleczekkostnychkrzyżującychsię
zesobą.Zasadniczymjejelementemstrukturalnymjestosteonskładającysięzkilku–
kilkunasturureczekomalejącejśrednicy,umieszczonychjednawdrugiej[II.;-3,4,5].
Ścianyichsąutworzoneprzezblaszkizbudowanezistotymiędzykomórkowejiwłókien
kolagenowych.Wśrodkuosteonuprzebiegakanał,wktórymznajdujesięnaczyniekrwio-
nośne.
Zzewnątrzkośćpokrytajestokostną(periosteum)[II.;-1iC-7],którajestbłonądo-
brzeunaczynionąiunerwioną.Dlategokośćpozbawionaokostnejjestniewrażliwana
ból.
Wkościachdługich[II.C-5]istotazbitatworzytrzon[II.C-3]iotaczajamęszpikową,
wypełnionąszpikiemżółtym(medullaossiumflava)[II.C-6].Nasadykościdługichzbudo-
wanesązistotygąbczastej.Wkościachpłaskich,niemającychjamszpikowychwistocie
gąbczastej[II.C-3],znajdujesięszpikczerwony(medullaossiumrubra).
Uosobnikówmłodocianychwnasadachkościdługichwystępujechrząstkanasadowa.
Jakjużwspomniano,powierzchniestawowekościpokrywachrząstkastawowa(szkli-
sta).Należyzaznaczyć,żepowierzchniestawowekościniesąpokryteokostną.
Biorącpoduwagęwymiarykości,możemyjepodzielićnadługieikrótkie,auwzględ-
niająckształt–wyróżniamykościpłaskieiróżnokształtne,np.kościczaszki.Kościdłu-
giewchodząwskładkośćcakończyn.Naspecjalnąuwagęzasługująkościtworzące
kręgosłup(narządosiowy),którewykazująbardzozróżnicowanąbudowęwzależności
odpoziomukręguiruchomościdanegoodcinkakręgosłupa[IIIiIV].
10
