Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
KOMÓRKA,TKANKI,NARZĄDY,
UKŁADYNARZĄDÓW,
ORGANIZMJAKOCAŁOŚĆ
TABLICAI
Organizmczłowieka,stojącnaszczyciepiramidyrozwojowejświatazwierzęcego,
charakteryzujesięnajbardziejzłożonąiwysokowyspecjalizowanąbudowąciała.
Zapodstawowąjednostkęwbudowieorganizmuczłowiekaprzyjętokomórkę.Orga-
nizmludzkiskładasięzokoło30bilionówkomórek.Budowakomórekjestbardzozróż-
nicowanawzależnościodfunkcji,jakiepełnią.Różnicetedotyczązarównoichwiel-
kości,kształtu,jakibudowywewnętrznej.Jednoimiennekomórki,łączącsięzesobą
dlawykonaniaprzynależnychimzadań,tworzątkanki:nabłonkową,łączną,mięśniową
inerwową.Tkankizkoleitworząnarządy,zktórychnastępniepowstająukłady,aznich
wreszciecałyorganizmczłowieka.
Komórkajakonajmniejszajednostkastrukturalnaiczynnościowaorganizmużywego
(organizmyjednokomórkowe)uważanabyłakiedyśrównieżzanajprostsząjednostkę
podwzględembudowyifunkcji.PostępnaukiXXiXXIwiekudoprowadziłdopoznania
najdrobniejszychstrukturifunkcjiposzczególnychrodzajówkomórek.
Podstawowymiskładnikamikomórkisą:błonakomórkowa,cytoplazmaijądrokomór-
kowe.
Błonakomórkowa(cytolema,plazmolema)[I-1]otaczakomórkęzzewnątrziosłania
jejwnętrzeodotoczenia.Składasięonaztrzechwarstw:zewnętrznejzbudowanejzgli-
koprotein,środkowej–zpodwójnegorzęducząsteczekfosfolipidóworazwewnętrznej
–zbiałek.
Cytoplazmazbudowanajestzbiałek,kwasównukleinowych,kwasówtłuszczowych,
lipidów,węglowodanów,wodyiwieluzwiązkówmineralnych.Wobrębiecytoplazmyznaj-
dująsięorganellekomórkowe,doktórychzaliczasię:mitochondria[I-2],aparatGol-
giego,siateczkęśródplazmatyczną(endoplazmatyczną)[I-6],lizosomy[I-8],centrum
komórkowe(centriole,centrosom)[I-9].
Wewnątrzkomórkiznajdujesięotoczonewłasnąbłonąjądrokomórkowe[I-4]wraz
zjąderkiem[I-7].WjądrzekomórkowymwcząsteczkachDNA(kwasdeoksyrybonu-
kleinowy)sązakodowaneinformacjegenetyczne.Jądrowkomórcepełnirolęośrodka
regulującegojejczynności.
Budowaposzczególnychrodzajówkomórekitkanekzostaniezilustrowanaiomówiona
przyopisieposzczególnychnarządów.
Dlaciekawościwartowspomnieć,żekomórkinabłonkaprzewodupokarmowegożyją
6dni,komórkinabłonkaskóry–7dni,krwinkiczerwone–4miesiące,komórkikostne–
10–30lat,akomórkinerwowe–przezcałeżycieorganizmu.
8
