Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wprowadzenie
11
idee,koncepcje,inicjatywykonstytuująceprowadzonąprzezRedaktora
politykęhistorycznąniejakoodkuchni.Publikowanelistywydobywają
napięciaikonflikty,mówiąwieleosposobachdziałaniadyrektoraIn-
stytutuLiterackiegowParyżu,pokazująkulisyzrealizowanychinie-
zrealizowanychpomysłów.
Środki,jakimidysponowałJerzyGiedroycdlarealizacjiswoich
planówwdziedziniehistorii,byłyskromne,takżewwymiarzefinan-
sowym.WspółczesnegoCzytelnikamożejednakzdumiewać,jakwiele
mimotoudałosięRedaktorowiosiągnąć.Wierzącwsiłęsłowa,dzięki
ciężkiej,budzącejpodziwpracy,wspomaganyprzezszczupłegrononaj-
bliższychwspółpracowników,wydawałprzezkilkadziesiątlatdwacza-
sopisma,wktórychpełniłfunkcjęjednoosobowejredakcji,publikował
książkihistoryczneimateriałyźródłowe12.Czyniłtoczęstonaprzekór
emigracyjnejopiniipublicznej.WliściedoJózefaWittlinażaliłsię:
Osobiściemnietylkojednarzeczzłości,żemimożepiątyrokprowadzęjużsyste-
matyczniedziałNajnowszejhistoriiPolskiiżejestwięcejniżjasne,żezamiesz-
czamwnimprzyczynkihistorycznenaodpowiedzialnośćautorów,kierującsiętyl-
kochęciamiwyświetleniazakamarkównaszejwspółczesności,aprzedewszystkim
zakamarkówwstydliwychtociągleprzypisujemisięjakieśintencjealbocojuż
najgłupszewychwalaniereżimusanacyjnegoalbozwalczaniepiłsudczyków13.
Postępowałtakżewbrewzasadzieracjonalnegofinansowania.Jakpod-
kreślałwwielulistach,nZeszytyHistoryczne”byłypismemdeficytowym,
ichpopularnośćnieprzełożyłasięnigdynaliczbęprenumeratorów.
JednymzkluczowychnarzędzipozwalającychJerzemuGiedroyciowi
uprawiaćdziałalnośćnapoluhistoriibyłylisty.Todziękinimutrzymy-
wałonbudzącąpodziwdzisiejszegobadaczasiećkontaktówpersonal-
nych.Wświecie,któregojużniema,tradycyjnakorespondencjabyła
formąspołecznejkomunikacjiPolakówzemigracjiikraju.Stanowiła
niejakoodrębnybyt,przezAndrzejaStanisławaKowalczykanazwany
trafnierzeczpospolitąepistolarną.Nakwestięmożnajednakspojrzeć
takżezinnej,współczesnejperspektywy.JanPomorskiwrecenzjiwy-
dawniczejniniejszejedycjipisał:
12Zob.Jedynymwyjściemjestsłowo.ZJerzymGiedroyciemrozmawiaAdamSła-
wiński,nRzeczpospolita”1990,21–22lipca.DziałalnośćarchiwalnaRedaktorastano-
wiłaprzedmiotmonografii:T.Czarnota,ArchiwaliawkręgumyśliipracJerzegoGie-
droycia,Lublin2010.
13J.Giedroyc,J.Wittlin,Listy1947-1976,oprac.R.Habielski,P.Kądziela,War-
szawa2017,s.81;ListJ.GiedroyciadoJ.Wittlina,25października1951.