Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
8
Wprowadzenie
Podrugie,zracjiskaliprzedsięwzięcia4.PrzeprowadzonąwArchi-
wumInstytutuLiterackiegokwerendąobjęliśmyponad300zprzecho-
wywanychtamepistolograficznychkolekcji,liczącychniekiedypokil-
kasetlistów(np.JózefaLewandowskiego,PiotraWandyczaczyPawła
Zaremby)zlat1945–2000.Ostatecznie,porozważeniuróżnychza
iprzeciworazburzliwychdyskusjach,zdecydowaliśmysięnaopubli-
kowanie2506listów.Autorem1246byłJerzyGiedroyc,1260napisało
161historykówlubświadkówhistorii.
Jakwielokrotniepodkreślanowliteraturzeprzedmiotu,doświad-
czenieemigracyjnemawhistoriiPolskiszczególnąnośnośćiwartość.
Trwałoonozezmiennąintensywnościądwastulecia,wdużymstop-
niuformowałokanontradycjiintelektualnej.Wtymsensiedokonania
DrugiejWielkiejEmigracjibyłykontynuacją,niekiedykrytyczną,kodu
kulturowego,któryukształtowałsięwXIXstuleciu.Tylkowwarun-
kachemigracyjnychmożliwabyłaswobodnadyskusjaoprzeszłości
iprzyszłościPolski.Gdydziś–polatach–zastanawiamysięnadzna-
czeniemdorobkupowojennegopolskiegouchodźstwa,corazwyraźniej
uświadamiamysobie,żetkwiononietyle(awkażdymrazienieprzede
wszystkim)wtrudnyminiepozbawionymnpotępieńczychswarów”ży-
ciupolitycznympolskiegoLondynu,cowsferzekultury5.WojciechKar-
pińskipisałjużw1986roku:
Jestfaktemgodnymzastanowienia,cozdorobkuemigracjipowojennejwokresie
zwiększonychkontaktówokazałosięinspirującedlaludziwkraju,coprzynosiło
pomociotuchę,costawałosiętematemdyskusji.Niesporyinstytucjonalne,nie
kwestialegalizmuirządu,niedyrektywyczyprogramypolityczne,alewolnesło-
wo–pozostajeononbroniąostatnią”6.
4Wjakimśsensienawiązujemytudonigdyniezrealizowanejideiopublikowania
wyborulistówJerzegoGiedroyciaześrodowiskiememigrantówipodobnejedycjiobej-
mującejkorespondencjęPolakówzamieszkałychwkraju.Miałasięonaukazaćwserii
Archiwum„Kultury”–zob.korespondencjęJ.GiedroyciazA.FriszkemiR.Habielskim
zamieszczonąwtomie1niniejszejedycji.
5Szerzejnatentemat:zob.R.Stobiecki,Humanistykapolskanaemigracji,
[w:]Polskaemigracjapolityczna1939-1990.Stanbadań,red.S.Łukasiewicz,Warsza-
wa2016,s.190–235.
6W.Karpiński,Książkizbójeckie,Londyn1988,s.21.W1994r.K.Pomiando-
dawałzaś:njeśliemigracjapo1945rokubyłaWielkąEmigracją,porównywalnąztą
zroku1830,tozawdzięczatoprzedewszystkimgarstceludziskupionychwokółInsty-
tutuLiterackiego”–idem,op.cit.,s.589.
