Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
18
MariuszLeńczuk
wydajesięwystarczającympowodem,abyniezaniedbywaćstudiówźródłowych
nadmanuskryptami13.
Rozważaniapodjętewtejrozprawiemająnaceluzaprezentowaniejednego
rodzajumarginaliów,równielicznychizróżnicowanychjakjużprzywołane–
wezwańkierowanychdoBoga,DuchaŚwiętego,Jezusa,Maryiorazświętych,
wliteraturzeokreślanychrównieżmianemwestchnień14.Ponadtoprzedstawio-
nazostanieichgenezaorazśredniowiecznatradycjawpisównamarginesach
manuskryptów15,copozwoliprzywrócićimwłaściwemiejscewświadomości
badaczystaropolszczyzny.
PonadstolattemuJanŁośwśród„Rzeczyulotnych”zamieściłwybórśre-
dniowiecznychmarginaliów,nazywającjepowiedzeniamiidopiskami16.Do
dziśjesttonajobszerniejszaantologiapiętnastowiecznychwezwańiwestchnień.
ZudostępnionychmunotateksporządzonychprzezHieronimaŁopacińskiego
uczonyprzytoczyłdwawezwaniazzaginionegoobecnierękopisuCesarskiej
BibliotekiPublicznejwPetersburgu(dalej:CBPP)osygnaturzeLat.I.F.22:„Ach,
Bożemoj,pomożymi”;„Ach,paniczeBiernacie,weźrzynameubostwoapomo-
ży”.NatomiastzwłasnychbadańprzywołałtrzyprzykładyzrękopisuBJ1945:
„Ach,mojnamilszyBoże”(k.8r–fot.1)17;„Panimojamiła”(k.9v–fot.2);„Ach,
mojanamilszauciecho”(k.11r–fot.3),ajedenzrękopisuosygnaturzeCod.
Lat.F.63wzbiorachBibliotekiUniwersytetuwBudapeszcie:„Michale,proszę
świątkaBogaKrysta”(k.558r).
13Otypachedycjiorazrozbieżnościachpomiędzywydaniamihistorycznymiifi-
lologicznymidyskutowanojużwielokrotnie.Efektemobradiburzliwychdyskusji,ja-
kiewroku2017podjętowPoznaniunakonferencjiwcałościpoświęconejproblemom
edytorstwatekstówdawnych,jestprzywołanyjużtomzbiorowyStaropolskiespotkania
językoznawcze…
14Zewzględunadotychczasowąpraktykęterminy„wezwania”i„westchnienia”
stosowanesątuwymiennie.Oichewentualnymrozdzieleniulubuściśleniumowajest
wdalszychrozważaniach.
15Wszystkieprzytoczoneprzykładyzostałyzaczerpniętebezpośredniozrękopisów
ipodanesąwautorskiejtranskrypcji.Przypisyzawierająszczegółoweinformacjepo-
zwalającezweryfikowaćcytowanefragmentymanuskryptów(miejsceprzechowywania,
sygnatura,numerkartylubstrony).Natomiastwprzypadkuwezwańpochodzących
zkodeksówzaginionych,utraconychlubniezidentyfikowanychtekstpublikowanyjest
zaedycjąźródłową,naktórąpowołująsiękolejnibadacze.Informacjeodotychcza-
sowychedycjachzamieszczonesąwkońcowymzestawieniubibliografii.Wartykule
świadomierezygnujęzpodawaniaszczegółowejdatacjirękopisów(wszystkiepochodzą
zXVwieku),ponieważwiększośćznichtokopiewcześniejszychodpisów.
16J.Łoś:Przeglądjęzykowychzabytkówstaropolskich…,s.315–316.
17Podanelokalizacjewezwańwrękopisach–M.L.
