Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Łobzowskiej,Kórnik:BibliotekaPAN)orazfrancuskie(Biblioteka
PolskawParyżuiarchiwumprywatnerodzinyMilletwChâteauChaugy),
hiszpańskie(ArchivoHistóricoNacional,ArchivodelaRealAcade-
miaEspañola)iukraińskie(LwowskaNaukowaBibliotekaUkrainy
im.WasylaStefanyka).Wwiększościsątoźródłaepistolarne,zwłaszcza
obszernakorespondencjaMariiWitoldowejzCzartoryskimiiodwrot-
nie.Niestety,zachowałosięniewielelistówksiężnejdojejrodzinyna
PodoluiodGrocholskichdoniej.Zpewnościąpozostałaczęśćtej
korespondencjiuległazniszczeniunajpierwwtrakciedewastacjidworów
podolskichw1918roku,dokonanejprzezbolszewików,anastępnie
poIIwojnieświatowej,kiedytodoszłodokolejnychstratorazrelo-
kacjizasobówpochodzącychzarchiwumdomowegowPietniczanach.
Należyrównieżmiećnauwadze,żesamiadresaci,wobawieprzed
rewizjązestronypolicjicarskiej,nierzadkopalililistyprzychodząceod
CzartoryskichzFrancji.Donaszychczasówprzetrwałyzespołydoku-
mentówsklasyfikowanejakoDarchiwumGrocholskich”.Znajdziemyje
warchiwachobwodowychwWinnicyiKiowie,aleniezawierająone
istotnychmateriałówdobiografiiksiężnejWitoldowej10.
10WzbiorachCentralnegoPaństwowegoArchiwumHistorycznegoUkrainy
wKiowie(CDIAK)obecnieznajdujesięzespół239:DGrocholscy”,liczący92jed-
nostkiarchiwalne,wktórymbrakjakichkolwiekmateriałówpowiązanychzosobą
MariizGrocholskichCzartoryskiej[CDIAK,f.239,op.1,spr.1–92].Natomiast
wPaństwowymArchiwumObwoduWinnickiego(DAWO)zmateriałówźródło-
wychdotyczącychpodolskiejliniiGrocholskichiposiadanychprzeznichmajątków
utworzonozespół866:DGrocholscy–ziemianiegubernipodolskiej”[DAWO,f.866,
op.1,spr.1–80].Jednakżepomimojegoobszernościibezpośredniegozwiązku
zpodolskąliniąrodziny,trudnośćpracyztymzespołempolegaprzedewszystkimna
tym,żeposzczególnesprawynieposiadająstałejpaginacji.Jestonabowiemnada-
wanakażdorazowoprzywydawaniuzamówionejsprawywczytelni.Inwentarzzaś
zostałwykonanyprzezarchiwistównieznającychjęzykapolskiego,stądbłędnezapi-
syimioninazwgeograficznych.WięcejohistoriirodzinyGrocholskichwzbiorach
CDIAKiDAWOzob.:W.Kudela-Świątek,Archiwumtzw.„KampaniiSybirskiej”
działającejwIIpołowieXIXw.narzeczpolskichzesłańcówpolitycznychiichrodzin,
[w:]LosyPolakównaWschodziewXIX-XXwieku,t.2:Przemieszczenia,przesiedlenia,
przyjazdy,powrotyiucieczki,red.J.KitaiW.Marciniak,WydawnictwoUniwersytetu
Łódzkiego,Łódź2020.s.25–50.Niemniejprzechowywanajesttamkorespondencja
KsaweryzBrzozowskichGrocholskiej(matkiksiężnej)dosynówStanisławaiTa-
deuszaGrocholskichorazlistyMariiWitoldowejdorodzicówirodzeństwa.(Bio-
gramKsaweryzBrzozowskichGrocholskiej,StanisławaGrocholskiego,Tadeusza
GrocholskiegoiMariiWitoldowejCzartoryskiejzob.В.Колесник,В.дом.поляки
в.стор.їВ.нниччини.Б.ограф.чнийсловник,ВМГО”Розвиток”,Вінниця2007,
~11~
