Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
2.Zróżnicowanieprzestrzenistudiównadpolitykamijęzykowymi
m.in.wpodzialedyscyplinnaukowychwprowadzonymprzezOECD.Wjegoramach
wyodrębniononaukiopolityceiadministracji,któretorozwiązanieodpewnego
czasufunkcjonujerównieżwpolskiejklasyfikacjinauk25.
Szczególnieinteresującowypadaperiodyzacjarozwojustudiównadpolitykami
językowymitudzieżplanowaniemjęzykowym(LPP
,LanguagePolicyandPlanning),
zaproponowanajakiśczastemuprzezDavidaCasselsaJohnsonaiTomasaRicento
26
.
Stadiumpierwszerozwojubadańnadpolitykamijęzykowymiorazplanowaniem
językowym,wedługprzywołanychautorów,przypadanakonieclat50.orazlata60.
XXstulecia.Wtejwczesnejfazie,wmyślomawianejcharakterystyki,badaczekon-
centrowaliuwagęprzedewszystkimnaproblemachjęzykowychnnarodównowych,
rozwijającychsięorazpostkolonialnych”
.Kierowalisięwówczasmitologiąoświece-
niową,którakazałaimwierzyć,żekluczemdoulżeniaciężkiejdoliobywatelitych
państw,jakrównieżsposobemnabudowęsprawiedliwegoporządkupostkolonialnego
jeststworzeniestandardówedukacyjnych,którepowinnyprzełożyćsięnarówny
dostępdorzetelnejwiedzy,stanowiącejźródłopokoju,ładu,dobrobytuidemokracji.
Mitologiata,wskazująJohnsoniRicento,wyrażałasięrównieżwprzekonaniu,że
regulacjasytuacjijęzykowejwdanejprzestrzenispołecznejpowinnamiećcharakter
zaplanowany,obejmującnastępująceetapy:n1)wybórodmianyjęzykowejuznanej
zanormę,2)kodyfikacjętejodmianynajczęściejwformiepisanej,3)implementację,
czylipróbęupowszechnienianormy;4)elaboracjęczyprzepracowanie,awięcdalsze
modyfikacjenormywzależnościodwymogówkontekstu”27.
ZgodniezcharakterystykąJohnsonaorazRicento,wczesnyetaprozwojubadań
wzakresielanguageplanningwyróżniałsiękilkomacechamidominującymi.Po
pierwsze,reprezentantamidyscyplinykierowałowówczasprzekonanie,żeświat
postkolonialnyzasługujenapostęp,rozumianyprzeznichjakorozwójprocesów
modernizacyjnychorazdemokratyzacyjnych.Procesyte,wmyśldominującego
przekonania,mogłyipowinnybyćstymulowanem.in.poprzezaranżowaniesprzyja-
jącejsytuacjijęzykowej,którąrozumianojakoprowadzącądounifikacjiokreślonego
regionuczynarodu.Podrugie,języktraktowanowówczasjakocennyzasób,którego
wykorzystaniemiałobyprzebiegaćwsposóbzorganizowanyiplanowy.Potrzecie,
ulegającmirażomahistoryzmu,nierzadkobagatelizowanokwestięideologicznego
tłaregulacjizjawiskjęzykowych.Kwestielingwistycznewydawałysięzatemświato-
25WykazdziedzinnaukiitechnikwedługklasyfkacjiOECD,https://www.ncbr.gov.pl/fileadmin/
user_upload/import/tt_content/files/2_wykaz_dziedzin_nauki_i_technik_wedlug_klasyfikacji_oecd.
pdf;odczytzdn.22sierpnia2020,godz.13:00;zob.szerzejT.Wallas,PoliticalSciences:aDisciplineof
theSocialSciencesortheHumanities,nPrzeglądPolitologiczny”2016,nr2,s.5-18.
26D.CasselsJohnson,T.Ricento,ConceptualandTeoreticalPerspectivesinLanguagePlanning
andPolicy:SituatingtheEthnographyofLanguagePolicy,nInternationalJournaloftheSociologyof
Language”2013,nr219,s.7-21.
27
Tamże,s.8;zob.też:J.Nekvapil,TeHistoryandTeoryofLanguagePlanning,w:E.Hinkel(red.),
nHandbookofResearchinSecondLanguageTeachingandLearning”
,vol.2,NewYork2017,s.871-887.
33
AdamMickiewiczUniversityPress©2021