Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Przyglądającsięposzczególnymopowieściom,pokażę,jakwstręt
wpływanasposóbmyśleniabohaterówootaczającejichrzeczywistości.
Spróbujęodpowiedziećnapytanieoto,couruchamianarracjęowstrę-
cieizmuszabohaterówdoobsesyjnegoskupianianaprzedmiotach
iosobachwzmagającychabominację.Wtensposóbwskażęnawłaści-
wyhomosapiensprzymusopowiadania–będącytuformąoswajania
tego,cowstrętne,przezjegodoświadczanie,nazywanieipowtarzanie13.
AnalizującdorobekautorkiPawiakrólowejiprzybliżajączawartąwjej
dziełachopowieśćowstręcie,stworzęzarazemwłasną(kontr)opowieść
otym,cobudziodrazę,dającwyrazdoświadczeniuspotkaniaztym,co
wstrętnewtwórczościMasłowskiejipozanią.
PróbaprzeczytaniadorobkuMasłowskiejwperspektywiewstrętu
uzupełnidotychczasowąrecepcjęjejdzieł,którachoćnieeksponowa-
ławstrętujakotakiego,toniejednokrotniezwracałananiegouwagę14.
GamatekstówpoświęconychjęzykowiikonstrukcjitekstówMasłow-
skiejobnażałanadobecnośćwstrętnościwjejutworach15.Możnaby
zaryzykowaćtezę,żetowłaśniekoprolalijnycharakterjęzyka,jakim
operujeautorka,paradoksalniesprawia,żeto,cowstrętne,łatwoumy-
kaczytającemu.Językbowiem,nadreprezentującwstręt,jednocześ-
nieukrywagoprzedczytającym.MechanizmtendostrzegłGotthold
EphraimLessing,piszącwLaokoonie,żeprzezwyliczanieelementów
brzydotyjedenzadrugimnhamujemysiłyjejoddziaływania,wtymsa-
mymstopniujakniweczymysiłęoddziaływaniapiękności,gdywspo-
sóbpodobnywyliczamyjejelementy”16.
13Zob.S.Ahmed,Performatywność...,dz.cyt.
14DowyjątkuodtejregułymożnazaliczyćrecenzjęRyszardaKoziołkazatytułowa-
nąAfirmatywnewymioty,wktórejautorpostrzegaPawiakrólowejjakogręMasłowskiej
zwielomaobiektamijejwstrętu,nFa-Art.”,Katowice2005,nr1,s.56–57.
15AutorzypracpoświęconychzagadnieniomjęzykowymwtwórczościMasłowskiej
odnotowująwjejproziesłownictwowłaściwestylowiniskiemu.Odwołujesięonozwy-
kledofunkcjiseksualnychiludzkiejfizjologii,stądjegoniebagatelnaroladlaomawia-
nejtuproblematykiwstrętu.Zob.M.Ruszkowski,Język„PawiaKrólowej”DorotyMa-
słowskiej,nPoradnikJęzykowy”2007,z.7,s.19–29.
16G.E.Lessing,Laokoonczyliogranicachmalarstwaipoezji,przeł.H.Zymon-Dę-
bicki,Kraków2012,s.95.
15
