Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Onarodach
21
landzkiejkończąc–byłokształtowaniesięnarodówamerykańskiego,
francuskiego,włoskiego,niemieckiego,polskiego,węgierskiegoitd.
Dotyczytonietylkorewolucjizwycięskich,aleiprzegranych,ana-
wetporonnych.
Rewolucjebowiemzmniejsząlubwiększąstanowczością,zdo-
brąlubniezupełniedobrąwiarą,wróżnychsłowachogłaszająto,co
PatrickPearseodczytałprzedgmachempocztywDublinie23kwiet-
nia1916r.:nRepublikagwarantujeswobodyreligijneiobywatelskie,
równeprawairównemożliwościwszystkimswoimobywatelomide-
klaruje,iżzdecydowanajestzmierzaćkuszczęściuipowodzeniuca-
łegonaroduikażdejjegoczęści,kochającjednakowowszystkiedzieci
naroduipuszczającwniepamięćstaranniehołubioneprzezobcyrząd
różnice,którewprzeszłościoddzielałymniejszośćodwiększości”.
Możnatuwysunąćzastrzeżenie,żepodaneprzedchwiląprzykła-
dyzróżnychparafiipochodzą,bocoinnegonarodyfrancuski,polski
czywęgierski,acoinnegonaródamerykański,októrymniebezracji
dałobysiępowiedzieć,żenwymyślony”zostałprzezOjcówZałożycieli.
Otóż,jeżeliuznać,iżprzeznwymyślenie”narodurozumiemygłoś-
neproklamowanieprzynajmniejtego,iżwdanejspołecznościwszy-
scysąiwinnibyćrówniwobectakiejcałości,jakąjestnaród,towtym
sensiewszystkienowoczesnenarodyzostały–wedlewiedzypiszące-
gotesłowa–wymyślone.Cowięcej,współczesnynaródtymsięm.in.
różniodwspólnotyplemiennejczywzględniemonoetnicznejmonar-
chiifeudalnej,żemusizostaćproklamowany,tzn.wpewnymsensie
wymyślony.
Różnicewtymzakresierzeczjasnaistniejąimogąnawetbyć
bardzoznaczne.Dotyczyćonebędą–jaksięwydaje–trzechspraw:
–historii,wtymstrukturydanejspołecznościwokresiepoprze-
dzającymproklamowanienowoczesnegonarodu;
–czasutrwaniaicharakteruprocesówspołecznychod(umowne-
gooczywiście)momentuproklamacji,do(równieumownego)momen-
tu,wktórymuznajemy,że–mówiącjęzykiemromantycznejfilozofii
–naródnrozpoznałsięwjestestwieswoim”,tj.stałsięnowoczesnym
narodem;
–kształtu,wjakimdokonałasięsamaproklamacjanowoczesne-
gonarodu,jakisposobówczyteżdrógurzeczywistnianiasiętejidei.
Znaczeniesprawypierwszej,znaczeniedziejówdanejspołecz-
nościwczasachpoprzedzającychproklamowanieitworzeniesię
