Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
RozdziałI.Międzymatematykąapoezją
19
Zresztąniektóreznaukspołecznych-jaknatowskazujeLeoStrauss,naprzykład
naukipolityczne,zajmująsięzjawiskaminiejakowogóleustanowionymiprzezsą-
dywartościujące.26JednoznaczniedefiniujesytuacjęnaprzykładJerzyStacewicz:
nJak(ł)wyglądazatemstatusekonomiijakonauki?Czypowinnaonabyćtrady-
cyjnąnaukąidiograficzną,czylinaukązorientowanąnafaktyjednostkowe,czyteż
tradycyjnąnaukąnomotetyczną,czylinaukązorientowanąnaposzukiwaniepraw
wyjaśniających,przyczymwobuprzypadkachwystępowałbypodziałnapodmiot
iprzedmiotpoznania?Amożeraczejpowinnaonabyćnaukątaką,jakpsychologia
humanistycznaitranspersonalna,wktórejprzedmiotipodmiotpoznaniaokazują
sięjedyniepewnymiaspektamiwiększejcałości,arównocześnie,ponieważpod-
miotpoznającyzmieniasięwtrakciepoznania,decydującegoznaczenianabierają
wniejsubiektywneaspektypoznaniaidziałania,związanezsystemamiwartości”
27
.
Klasycznaenumeracjaosobliwościnaukspołecznychwporównaniuznaukami
przyrodniczymidokonanaprzezStanisławaOssowskiego28obejmuje:
-
wpływrezultatówbadańnarzeczywistość(self-fulfillingprophecyiself-de-
stoyingprophecy)
-
wpływczynnościbadawczychnabadanąrzeczywistość(występujetakżewfi-
zyce,alewinnej,mniejszejskali)
-
konfliktpomiędzypostulatemsystematycznościbadańadążeniemdownios-
kówogólnychnieograniczonychhistorycznie(ograniczonykulturowo,czaso-
woiprzestrzenniezasięgwnioskówindukcyjnych)
-
konfliktpomiędzyograniczeniamimetodstandaryzowanychamiarodajnością
wskaźnikówisubtelnościąproblematyki
-
udziałdoświadczeniawewnętrznegowpraktycebadawczejwfunkcjia)heu-
rystycznej,b)interpretacjiwypowiedzi,c)uzasadnianiatezogólnychid)wy-
jaśnianiazależności(wekonomiiprawaformułowanesąwterminachnauk
26Straussdowodzi,żewnaukachspołecznychtowłaśnienodrzuceniesądówwartościujących
stanowiniebezpieczeństwodlahistorycznegoobiektywizmu.Przedewszystkimniepozwalanazwać
rzeczypoimieniu.Podrugiejestniebezpieczeństwemdlategotypuobiektywizmu,którysłuszniewy-
magapowstrzymaniasięodsądówwartościujących,mianowicieobiektywizmuinterpretacji.Histo-
rykzgóryzakładającyniemożliwośćobiektywnychsądówwartościującychniemożebraćpoważnie
tychmyśliprzeszłości,któreopartebyłynazałożeniu,żeobiektywnesądywartościującesąmożliwe,
czyliwłaściwiewszelkichmyśliwcześniejszychgeneracji.Wiedzączgóry,żedanamyślopartabyła
nafałszywymzałożeniu,niestarasięzrozumiećprzeszłościtakjakprzeszłośćrozumiałasamąsie-
bie”
.L.Strauss,Prawonaturalnewświetlehistorii,InstytutWydawniczyPax,Warszawa1969,s.61.
27
nEkonomiaidiograficzna,czyliopisowa,jestjużdzisiajniewystarczająca,aekonomianomo-
tetyczna,czyliwyjaśniająca,okazujesięnieadekwatnawzwiązkuztempemzachodzącychprzemian.
Pozostajewięcekonomiawartościująca.(ł)Oznaczatokoniecznośćsięganiadosystemuwartości
niewynikającegozwyjaśnieńekonomicznych,leczzokreślonegoobrazuświataiczłowieka.”Por.
J.Stacewicz,Wkierunkumetaekonomii,OficynaWydawniczaSGH,Warszawa2003,s.37.
28S.Ossowski,Oosobliwościachnaukspołecznych,PWN,Warszawa1962,s.213-251.
Meandry_AG+str_rozdz.indd19
1/19/1215:30PM
