Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
20
CzęśćI.Spórometodologicznystatusekonomiiijejhistorii
przyrodniczych,awięcbehawiorystycznych,takichjakpodaż,popyt,oszczę-
dzanie,konsumpcjaluboznaczającychprzedmiotymartwe,takiejakucieczka
towaru,wypieraniepieniądzalepszegoprzezgorszy,alemechanizmzależności
stajesięzrozumiałydopieroprzezodwołaniesiędodoświadczeniawewnętrz-
nego,naprzykładzmianastopykonsumpcjiioszczędnościjakofunkcjawy-
sokościdochodu).
Przyrzeczywistympodejściuempirycystycznymtylkopierwsze-heurystycz-
newykorzystaniedoświadczeniawewnętrznegojestdopuszczalne.(Wrezultacie
możemywięcuzyskiwaćtylkoalborezultatypewne,alenieważne,alboważne,ale
niepewne).Zauważmy,żewpraktycenaprzykładgłównegonurtunaukiekonomii
wykorzystywanesąjednakwszystkiezastosowania.
Wzwiązkuzpowyższymiobiektywnymiosobliwościamimetodologicznymi
ekonomiiiwszystkichinnychnaukspołecznych(humanistycznych)wszelkieprog-
nozydokonywanenapodstawieichteoriisątrudnedowykonaniaiczęstowąt-
pliwejwartości.
3.Odekonomiipolitycznejdoprakseologii
Wobliczuobiektywnychprzedmiotowychtrudnościimetodologicznychsła-
bościwśródekonomistówpojawiłasięnaturalnachęćlogicznegoifilozoficznego
uzasadnieniaucieczkiwkierunkumodelunaukprzyrodniczych,ajeszczelepiej-
cowkrótceteżnastąpiło-wkierunkunauklogicznych.
Prekursoremucieczkiekonomiinagruntlogikiefektywnościowegodziałania,
którąnazwałprakseologią,byłLudwigvonMises,któryjakopierwszytrzeźwoza-
uważył,żemarzenieekonomistówouczynieniuzekonomiinaukinawzórfizyki
czyinnychnaukprzyrodniczychjestzewzględunacharakterzjawiskekonomicz-
nychnaiwneinierealne.nWsferzeludzkichdziałańniemastałychrelacjipomiędzy
żadnymiczynnikami.Wkonsekwencjimierzenieikwantyfikacjasąniemożliwe.
Wszystkiemierzalnewielkości,którenaukioludzkimdziałaniubiorąpoduwa-
gę,towielkościdotycząceśrodowiska,wktórymczłowiekżyjeidziała.Sątona
przykładfaktyhistoryczne,toznaczyfaktydotyczącegospodarczejlubmilitarnej
historiiimusząbyćoneklarownieodróżnioneodproblemów,zktórymimado
czynieniateoretycznanaukaoludzkimdziałaniu-prakseologia,awszczególno-
ścijejnajbardziejrozwiniętaczęść-ekonomia.”29Miseswskazywał,żeniemożli-
wejestuczynieniezekonomiinaukiściślelaboratoryjnejopartejnaempirycznych
faktachdotyczącychzjawiskgospodarczych,bokażdehistorycznewydarzeniegos-
29Por.L.vonMises,TeUltimateFoundationofEconomicScience.AnEssayonMethod,D.Van
NostrandCompany,Princeton,NewJork1962,s.62-63.
Meandry_AG+str_rozdz.indd20
1/19/1215:30PM
