Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
RozdziałI.Międzymatematykąapoezją
21
podarczeskładającesięnabazęempirycznąpowstającychteoriiekonomicznych
itworzonychprognozmożebyćinterpretowanewróżnorodnysposób.Realnie
wpraktycegospodarczejniezwykletrudnojestbowiemstosowaćzasadęceteris
paribus.Niemożliwajestzatemeksperymentalnaweryfikacja(lubfalsyfikacja)
twierdzeń,azatemrównieżwnioskowanienapodstawiezestawufaktówhistorycz-
nychdotyczącychzjawiskekonomicznych.30nEmpirycystycznateza,żezjawiska
ekonomicznenależypostrzegaćjakoobserwowalneimierzalnewielkości-analo-
giczniedotychwnaukachprzyrodniczych-stajesięnierozstrzygającazpowodu
siebiesamej,gdyżempiryzmdostarczanamznaczącejwiedzyempirycznej,kie-
dyinformujenas,żenaszepojęciaekonomicznesąopartenaobserwacjach.Jed-
nakpojęciaobserwacjiipomiaru,któreempiryzmmusiwykorzystać,stawiając
tezy,którestawia,samewyraźnieniesązaczerpniętezobserwacyjnegodoświad-
czenia.(ł)Niemożnazaobserwowaćkogośdokonującegoobserwacjiczypo-
miaru.Azatem,wbrewwłasnejdoktrynie,empiryzmjestzmuszonyprzyznać,że
istniejewiedzaempirycznaopartanazrozumieniu.”31Nawiasemmówiąc,Mises
miałrównieżrówniekrytycznystosunekdohistorycyzmu.32Wskazywałteż,że
jedynieprakseologicznepodejściemetodologicznejestzgodnezlogicznąstruk-
turąludzkiegoumysłuirozumowania,botylkoono-wprzeciwieństwiedoujęć
odwołującychsiędoempirii,statystykiihistorii,możeprowadzićdorezultatów
akceptowalnychprzezwszystkichbadaczy.nKategorialudzkiegodziałania,która
stanowipunktwyjściawszelkichrozważańzdziedzinyprakseologiiiekonomii,
jestodpornanawszelkąkrytykęisprzeciwy.Żadnewydarzeniahistoryczneani
danedoświadczalneniemogąpodważyćtwierdzenia,żeludzieświadomiezmie-
rzajądookreślonychcelów.”33
Kwantyfikacjezdarzeńibudowaniematematycznychformułwyrażających
prawidłowościwnaukachspołecznychczęstodotyczątylkouściśleniadośćluź-
nejwrzeczywistościwiedzypotocznej34iokazująsięwzwiązkuztymcałkowi-
ciepozornymrozwiązaniemproblemówmetodologicznychwdrodzedowiększej
30L.vonMises,Ludzkiedziałanie,InstytutLudwigavonMisesa,Warszawa2007,s.34-35.
31Por.H.H.Hoppe,Ekonomiaietykawłasnościprywatnej.Studiazzakresuekonomiipolitycz-
nejiflozofi,FijorPublishing,Warszawa2011,s.284.
32nJeśli,jaktwierdzihistorycyzm,wydarzeniahistoryczneiekonomiczne,którepostrzegaja-
kosekwencjesubiektywnierozumianych,anieobserwowanychwydarzeń,niesąrządzonestałymi,
niezmiennymiwczasiezależnościami,samototwierdzenierównieżniemożeutrzymywać,żemówi
cokolwiekstaleprawdziwegoohistoriiiekonomii.”Ibidem,s.284-285.
33Ibidem,s.57.
34
Por.rozdz.KwantyfkacjajakokamuflażwksiążceS.AndreskiegoNaukispołecznejakoczary
(S.Andreski,SocialSciencesasSorcery,AndreDeutsch,London1973).
Meandry_AG+str_rozdz.indd21
1/19/1215:30PM
