Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
RozdziałI
Dawnepaństwopatrymonialneimonarchia
stanowa(966-1505)
I.DAWNEPAŃSTWOPATRYMONIALNEIMONARCHIASTANOWA(966–1505)
1.Modelprzywództwapolitycznego
1.MODELPRZYWÓDZTWAPOLITYCZNEGO
Wiadomo,żeznajomośćdziejówdawnychisprawtakdomo-
wychjakoipostronnych,umędrcówpoczytanazamatkęcno-
tyimistrzyniężycia,niemniejszejakfilozofiarodzajowiludz-
kiemuprzynosikorzyści[ł]Onaludzkie,azwłaszcza
szlacheckiesercazapalażądząsławynieśmiertelnej:miłojest
bowiemobcowaćzespołeczeństwemprzodków,uprzytom-
niaćwpamięcidawnychmężówczynyimowyizastanawiać
sięzuwagąnadwielkimidzieły[ł]
JanDługosz
1
P
darnąprzeszłościąPolski.Poprzednikamipierwszegohistorycznegowładcy
rotoplastąpierwszejpolskiejdynastiipanującejbyłPiast,którypo-
chodziłzludu.WedługtradycjizapisanejwkroniceGallaAnonima2
wstąpiłnatronpoksięciuPopielu.OsobaPiastawiążesięzlegen-
Mieszkabyli:Ziemowit,LeszekiSiemomysł.Możnaprzyjąć,żeterytorium
podległetymwładcompowstałowwynikułączeniasięplemionnaprzełomie
IXiXwieku.
Powszechnieuznano,żewpołowieXwiekuistniałojużukształtowane
terytorialniepaństwopolskie,któregowładcąbyłMieszkoI.Władcatendoko-
nałświadomegowyboruprzyjęciaprzezswójkrajreligiichrześcijańskiej.
MałżeństwozDobrawąbyłoszansą,bychrystianizacjaPolskidokonałasięza
pośrednictwemKościołaczeskiego,aniebezpośrednioniemieckiego.Dla
Mieszka,rządzącegoobokpotężnegoniemieckiegocesarza3,miałotoduże
1
J.Długosz,Dziejówpolskichksiągdwanaście,Kraków1867,t.1,s.II.
2
Anonimtzw.Gall,KronikaPolska,przeł.R.Grodecki,Wrocław1965,s.16.
3
OttonIWielki(912-973)wywodziłsięzdynastiisaskiej,byłkrólemniemieckimod
936r.W962r.zostałcesarzem,zabiegałowzmocnieniewładzy,złamałprzewagęnie-
mieckichksiążąt,którychsobiepodporządkował.StworzyłzKościołainstytucjęściśle
związanązwładząkrólewską.Wlatach951-971kilkakrotniewyprawiałsiędoWłoch,zdo-
byłLombardięiŚrodkoweWłochy.Uzależniłodsiebiepapieży,podjąłplanypodpo-
