Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
46
Meandryprawakarnegoikryminalistyki
Nazwąpodlegającąpodziałowiwtymkrótkimszkicusąsankcjekarnerozu-
mianejakowyodrębnionagrupaśrodkówreakcjikarnejnaczynyokreśloneprzez
prawokarnejakozabronione,awskazanychwustawie:Kodekskarny,wprzepisach
art.32-39,44,45,46,47,49,50-52,66,69,77,83-84,93ak.k.
3.
1.Podnosisięczęsto,żepewnącechącharakterystycznądlawarsztatu,ana-
wetdlametodologiikażdegoprawnikajestporządkowaniepewnychzbiorów
(np.przepisów,danych,akt)wmniejszeklasy.Niemożezatemdziwićto,żepróby
pewnegousystematyzowaniaśrodków,jakimiposługujesięprawokarnedlare-
alizacjiswychcelówpodejmowanesąodsamychpoczątkówistnieniatejgałęzi
prawa.
Takiepróbywidocznesądlaprzykładu,wnajstarszychregulacjachkarnych
BliskiegoWschodu(kodeksyUr-Nammu,Lipit-Isztara,Hammurabiego),wbiblij-
nymprawiekarnym3czywniecopóźniejszym,aleukształtowanymwtymregionie
geograficznymprawiekarnymislamu4.PodobniebyłowStarożytnejGrecji5oraz
wRzymie6.Wprzeważającejwiększościwypadkówkryteriumsystematykisankcji
stanowiłcharakter,jakbyśmytodziśpowiedzieli,dobraprawnego,wjakiegodził
czynsprawcy(dobraocharakterzespołecznym,dobraistotnegozpunktuwidze-
niainteresówpaństwa,dobraocharakterzeosobistym),czegowynikiembyłtakże
podziałkar,dokonanyzuwaginaichsurowośćinapoenecapitalesipoenenon
capitales.Podobnekryteriawystępowaływkatalogachkarwsystemachpaństw
nowożytnych,powstałychpoupadkuCesarstwaZachodniorzymskiego.Takzatem
wdawnymprawieludówgermańskichzaczynygodzącewinteresycałegonarodu
czypaństwa(doktórychzaliczano:zdradękraju,dezercję,tchórzostwowobliczu
wrogaidewiacjeseksualne)przewidywanokaręśmierci,natomiastzaprzestępstwa
godzącewinteresyrodualbojednostki(zabójstwo,zranienie,znieważenie,zdrada
małżeńska)przewidywanomożliwośćodwetu(krwawejzemsty)zczasemzastępo-
wanejprzezokup,cowkonsekwencjidoprowadziłodowytworzeniatzw.systemu
kompozycyjnego(odcompositio—ugoda)7.Dopierowpóźnychwiekachśrednich
wNiemczech,weFrancjiiwAngliizaznaczasięnowypodziałprzestępstw,który
3
J.Warylewski,Kara.Podstawyfilozoficzneihistoryczne,Gdańsk2007,s.98-118.
4
J.Bury,J.Kasprzak,Prawokarneislamu,Warszawa2007,s.105inast.;J.Warylew-
ski,Kara…,wyd.cyt.,s.119inast.
5
J.Warylewski,Kara…,wyd.cyt.,s.121.
6
T.Mommsen,RömischesStrafrecht,Lipsk1899,przedrukDarmstadt1961,s.911
inast.,s.945inast.,s.1012-1014;W.Makowski,Podstawyfilozofiiprawakarnego,t.I,
Warszawa1917,s.265inast.;W
.Osuchowski,Rzymskieprawoprywatne.Zaryswykładu,
Warszawa1981,s.386;K.Kolańczyk,Praworzymskie,Warszawa2001,s.426,434-436.
7
K.Koranyi,Powszechnahistoriapaństwaiprawawzarysie,t.II,Warszawa1955,
s.19,tenżeautorwskazujenato,żepodobnetendencjewystępująteżwprawiekarnym
RusiKijowskiej,Powszechnahistoria...,wyd.cyt.,s.109-110;K.Sójka-Zielińska,Historia
prawa,Warszawa1993,s.163.
