Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1
KONCEPCJADZIAŁANIA
DONALDADAVIDSONA
1.1.Dwietezyprzyczynowejteoriidziałania.1.2.InterpretacjonizmDavidsona
.
1.3.Relacjeprzyczynoweazdaniaprzyczynowe.1.4.Monizmanomalnyjako
realistyczneujęcieinterpretacjonizmu
.
1.5.Dwiewersjeinterpretacjonizmu:
realistycznaiinstrumentalistyczna
.
1.6.ZasadniczatrudnośćteoriiDavidsona
.1.7.Podsumowanie
Historycznychźródełteoriikauzalnejmożnaupatrywaćwdziełach
filozofówstarożytności,przedewszystkimwpismachetycznychAry-
stotelesa4orazwmechanicystycznejfilozofiiXVIIiXVIIIw.-szcze-
gólnieuHobbesaiempirystówbrytyjskich,jakrównieżuKartezjusza
iSpinozy.Zgodnieprzyjmujesięjednak,żewspółczesnąformęnadał
4Wtymkontekścieszczególnieatrakcyjniedlazwolennikówteoriikauzalnejoraz
twierdzeniaojejantycznejproweniencjiprzedstawiasiętenfragmentzEtykinikomachej-
skiej(Aguilar,Buckareff2010,s.3):nPrzyczynądziałaniajestpostanowienie-przyczyną
wznaczeniuźródłaruchu,lecznieprzyczynycelowej;przyczynązaśpostanowieniajest
pragnienie,któremutowarzyszymyślocelu”(Arystoteles2002,s.194,1139a).Zwolennicy
teoriikauzalnejtwierdzą,żeArystotelesjakopierwszysformułowałcentralnątezętejkon-
cepcji,zgodniezktórądziałaniasąskutkamistanówpsychicznych,stanowiącychjednocze-
śnieichracjonalizację.WedługArystotelesadziałaniejestbezpośrednimskutkiemposta-
nowienia(intencji),pośredniozaś-pragnieniaipowiązanegoznimprzekonania(myśli
ocelu).Odnotujmyprzyokazji,żenaArystotelesajakonaswojegoprotoplastępowołują
sięrównieżzwolennicyalternatywnychwzględemteoriikauzalnejkoncepcjidziałania,np.
teleologizmu(vonWright1971)iteoriiprzyczynowościsprawczej(Stout2005,s.61-62).
Taostatniakoncepcjabędzieprzedmiotemrozdziału7.
KONCEPCJADZIAŁANIADONALDADAVIDSONA
23
