Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
WIZUALIZACJAWARSTWNARRACYJNYCH
I.WIZUALIZACJAPIERWSZEJWARSTWYNARRACYJNEJ–ODKRYWANIE
Tocowidzaprzyciągawpierwszejfaziekontaktuzhorrorem,toprzyjemnośćodkrywa-
nia.Akonfliktmiędzytym,coludzkieitym,conieludzkie,międzynormalnyminie-
normalnym,jestpodstawowymwyznacznikiemgatunku.RolęodkrywcypełniwMEDIUM
postaćGRETYWAGNER(EwaDałkowska),którasamastającsięwmediumicznymtransie
OBCYM,udowadniaistnienieinnegoOBCEGO.Ujawniającwidzomobecnośćobcegopier-
wiastkawsobie,atymsamymswojepara-normalnemożliwości,równocześnieobnażaswoją
słabość.MadoczynieniazMOCĄ,któraostokroćprzerastajejnadnaturalnemożliwości.
Alewłaśnietajej„słabość”sprawia,żewidzowieutożsamiająsięznią.Boodbiorcy,takjak
GRETAWAGNER,niesązdolnidowprowadzeniawtransnaodległośćizmuszaniasiłą
wolidoposłuszeństwa.Jestjeszczejednacechapoza„słabością”
,którałączywidzówztą
postacią.Każdyznas,zachowującstatusincognito,uwielbiapodglądaćinnych.Jakkolwiek
nazwiemymożliwościnaszejbohaterki,tocorobijestformąnadnaturalnego,aleprzecież
podglądactwa(voyeuryzmu);wpewnymsensiewidzowiesąwpodobnejsytuacji–właśnie
podglądają;alewtymwypadkupodglądająprzezcudzą„świadomość”–zarównonapozio-
miesamejnaturyfilmu(podglądająto,co„podgląda”kamera),jakinapoziomietreści,np.
widzimy„poprzez”GRETĘWAGNER,awidzącprzeznią–w„akciepodglądactwa”–staje-
mysięwpewnymsensieInnym.
WstrukturzenarracyjnejODKRYWANIEważnąfunkcjępełnisuspens.Częśćkrytyków
jestzdania,żekażdysuspenszawieraelementantycypacji.WtymrozumieniudziękiGRE-
CIEWAGNERdowiadujemysię,żecośmawydarzyćsięwprzyszłości.Izadajemysobie
pytanie:CO?Apotemczekamy,czytozapowiedzianeCOŚnaprawdęwydarzysię.Powsta-
jącawtensposóbatmosferanapięciajestściślepowiązanazeskomplikowanąstrukturąbu-
dowaniaemocjiodbiorcówzarównonapoziomiesamejintrygi(treści),jakinapoziomie
oddziaływaniazapomocąobrazuidźwięku.
InnądefinicjęsuspensuprzykładowoodnajdziemyuRolandaBarthes’aweWstępiedo
strukturalnejanalizyopowiadań:„Suspensjestskrajnąformąrozsunięcia.Zjednejstrony
utrzymującsekwencjęotwartąwzmacniakontaktzwidzem,zdrugiejstronywłaśnieprzez
tootwarcieizawieszenieodpowiedzi–przynosigroźbęniespełnieniasekwencji”29.
Tozawieszenie–wspomnianejużweWstępie–mamiejscetakżewMEDIUM.Otwie-
ramyakcjęirównocześniezawieszamy(boOBCYstraciłprzytomnośćalboumarł),przez
copozostawiamywidzawniepewności,czyOBCYodzyskamocistaniesięcośstrasznego.
NöelCarroluważa,żesuspenswhorrorzetoczasmiędzyzadaniempytaniaiodpowiedzią
nanie.Akonkretnie:suspenswutworachnarracyjnychjestemocjonalnymwspółczynni-
kiempytanianarracyjnegozadanegowpoprzednichscenach30czyteżpytaniapodstawo-
wegoprzywołanegojużtakżeweWstępie–tego,októrymmówiwrozmowiezFrancois
Trufautem,królsuspensuAlfredHitchcock–„Wjakisposóbtahistoriarozwikłasię?”
.
29RolandBarthes,Wstępdostrukturalnejanalizyopowiadań,przeł.W
.Błońska,„PamiętnikLiteracki”1968,z.IV
.
30NöelCarroll,Filozofahorroru,op.cit.,s.216-241;winnymujęciu,np.wedługDavidaBordwella,suspenstoróżni-
capomiędzyilościąinformacjiotrzymanejprzezwidzaainformacją,którądysponujebohater(D.Bordwell,Narrationin
thefctionflm,Madison:UniversityofWisconsinPress1985).
19
