Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
idat.Starałemsię,abydobórzdarzeń
iciekawostekbyłnajbardziejwartościo-
wy,aomawianeszczegółymiałyswoje
odniesieniadowydarzeńhistorycznych
wkrajuiEuropie,aleprzedewszystkim
byłyodbiciemkierunkówwdominującej
wposzczególnychokresachfilozofiime-
dycyny.Zostałyusadowionewkontek-
ścieuwarunkowańgeograficznych,poli-
tycznych,kulturowych,środowiskowych
isocjologicznych–wkrajuikrajach
ościennych.Polskamedycynaisystem
opiekizdrowotnejniebyłyzoczywistych
względówoderwaneodrealióweuropej-
skich,zatemomawianieichwymagało
odniesieńdosytuacjimiędzynarodowej
ilecznictwazagranicą.
Całośćmateriałuzostałapodzielo-
nanaczteryokresydziejowe:czasyza-
mierzchłe‒doukształtowaniasiępol-
skiejpaństwowości,średniowiecze,rene-
sansorazostatniedwuwieczepierwszej
Rzeczpospolitej‒doutratyniepodle-
głościwroku1795.Codonajwcześniej-
szych,przedchrześcijańskichpoczątków
pozwolęsobiewyrazićprzekonanie,że
dlawieluKolegówlekarzyinformacje
ośladachdziałalnościprozdrowotnej
zczasówrzymskich,odkrywanychna
terytoriumprzynależnymdziśPolsce,
mogąwydaćsięzaskakujące.Tenza-
mierzchłyokresdziejowymusiałzostać
uwzględniony,gdyżdotychczasniedo-
czekałsiękompleksowegoopracowania.
Aito,którezawieraniniejszaksiążka,
jestdalekieodideału,okrojonedonaj-
bardziejpodstawowegoszkicu.
Trzebaprzyznać,żetytułmojejksiąż-
kinieobejmujemedycynyczasównaj-
dawniejszych,wszakżeomawiającten
okresnależałosięgnąćwprzeszłośćna
wielestuleci,zanimnamapieEuropy
pojawiłasięPolska.Tenrozdziałtrzeba
traktowaćjakoposzerzonywstęp,wpro-
wadzającyCzytelnikawdziejemedycyny
IRzeczpospolitej.
Dalszeprastarekolejelosówmedycy-
nyodpoczątkówustanowieniapaństwo-
wościpolskiej,wznacznejmierzenie-
znaneogółowi,zaskakująciekawostkami
iniezwykłymiokolicznościami,wjakich
lecznictwotorowałosobiecorazbardziej
racjonalnądrogę.Tenczas,utrwalony
wstarychtekstachikronikach,fascynuje
tajemnicząotoczką,czasemowątpliwej
wiarygodności,alewpisującąsięwnaj-
dawniejsześladypiśmiennictwaocha-
rakterzemedycznymlubparamedycz-
nym.
Wokresiepięciuwiekówśredniowie-
cza–czylinajdłuższejepocewdziejach
Polski‒najważniejsząrolęodgrywał
Kościół.Dotyczyłaonazarównosystemu
edukacyjnego,organizacjiopiekiklasz-
tornejnadchorymiiubogimi,wczesne-
goszpitalnictwa,jakinauczaniazasad
moralnościikultumiłosierdziawwy-
daniuchrześcijańskim.Wprzeważającej
mierzebyłatorolawartościowa,aleczę-
stokroćteżniestetyhamująca,chociaż-
bywchirurgii.Wiemy,żewmedycynie
średniowiecznejdziałosięwiele,musiało
siędziać,gdyżzapotrzebowanienausłu-
gileczniczestawałosięcoraztobardziej
powszechneinieodzownazaczęłabyć
edukacjamedycznanauniwersyteckim
poziomie.Nakartachksiążkiwyraziłem
istarałemsięuzasadnićzaprzeczenie,ja-
kobyśredniowieczebyłozmarnowanym
czasemwdziejachnauki.Trzebapamię-
tać,żepowielowiekowychzaniedba-
niach,zniszczeniachkulturymaterialnej
VIIIPRZEDMOWA
