Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
5.NOTARIAT
197-198
5.Notariat
Podstawaprawna:pr.not.;ustawaz13lutego1984r.ofunkcjachkonsulówRzeczpospolitejPolskiej(tekst
jedn.:Dz.U.z2002r.Nr215,poz.1823zpóźn.zm.);rozp.MinistraSprawiedliwościz28czerwca2004r.
wsprawiemaksymalnychstawektaksynotarialnej(tekstjedn.:Dz.U.z2013r.poz.237);u.k.s.c.
A.Zagadnieniawstępne
UstrójpolskiegonotariatuistatusnotariuszanaprzestrzeniXXw.ulegałyzasadniczymzmia-
nom.
Poodzyskaniuniepodległościw1918r.pierwszepolskiezunifikowaneprawoonotariacie
zostałouchwalonerozporządzeniemPrezydentaRzeczpospolitejPolskiejz27paź-
dziernika1933r.-Prawoonotariacie(Dz.U.RPz1933r.Nr84,poz.609),któreweszło
wżycie1stycznia1934r.Wświetlepowyższegouregulowanianotariuszniebyłurzędni-
kiempaństwowym,alebyłfunkcjonariuszempublicznympowołanymdosporządzaniaaktów
idokumentów,którymstronyobowiązanebyłylubpragnęłynadaćznamięwiarypublicznej
(art.1).Namocyprzepisówszczególnychnotariuszewykonywalitakżeinneczynności(np.
przeprowadzalilicytacjeznieruchomości).Napodstawieart.23rozporządzeniaprzyznano
notariuszomochronęprawnąprzysługującąurzędnikompaństwowym.Samorządnotarialny
stanowiłyizbynotarialne,którychterytorialnyzakresdziałaniaobejmowałokręgsąduapela-
cyjnego,naszczebluogólnokrajowymsamorządunieutworzono.Naczelnynadzórnadnota-
riuszamiiizbaminotarialnymisprawowałMinisterSprawiedliwości.
Rozporządzeniewprowadziłoprzymusnotarialny.Zgodnieztreściąart.82,umowy
oprzejście,ograniczenielubobciążenieprawawłasnościdonieruchomościmusiałybyć
podrygoremnieważnościsporządzanewformieaktunotarialnego.Równieżpełnomocnic-
twa,naktórychpodstawiemiałybyćzawarteprzednotariuszempowyższeumowywymagały
doswejważnościformyaktunotarialnego.Natomiastwpostępowaniusądowymformęaktu
notarialnegozastępowałaugoda,układluborzeczeniesądowe.Przepistenzostałuchylony
dekretemz11października1946r.-Przepisywprowadzającepraworzeczoweipra-
waoksięgachwieczystych(Dz.U.Nr57,poz.321)wzwiązkuzprzejęciemregulacji
przymusunotarialnegoprzezart.46dekretuz11października1946r.-Praworzeczowe
(Dz.U.Nr57,poz.319).
Zdniem1stycznia1952r.weszławżycieustawaz25maja1951r.-Prawoonotariacie,
którazlikwidowałaprywatnynotariatisamorządnotarialny.Powołanopaństwowebiuranota-
rialne(PBN)–organypaństwowedziałającepodnadzoremMinistraSprawiedliwości,wra-
machktórychnotariuszejakourzędnicypaństwowiwykonywaliczynnościnotarialneiinne
czynnościprzekazaneustawądokompetencjipaństwowychbiurnotarialnych.Biuromnota-
rialnymnastępnieprzekazanodorozpoznawaniasądowesprawycywilnewzakresiepostę-
powanianakazowegoiupominawczego,powierzonoczynnościwpostępowaniuspadkowym
(zabezpieczeniaspadku,spisyinwentarza,przyjmowanieoświadczeńoprzyjęciulubodrzuce-
niuspadku,ogłoszeniatestamentu).Wroku1964przekazanobiuromnotarialnymnadto
prowadzenieksiągwieczystych.
Wdniu1lipca1989r.zaczęłaobowiązywaćustawaz24maja1989r.-Prawoonotariacie
(Dz.U.Nr33,poz.176iNr73,poz.436zpóźn.zm.).Ustawatawprowadziłamożliwość
wykonywaniazawodunotariuszanietylkowpaństwowychbiurachnotarialnych,alerównież
windywidualnychkancelariachnotarialnychprowadzonychnawłasnyrachunek,aczkolwiek
nadalprzeznotariuszyjakourzędnikówpaństwowych.Notariuszprowadzącyindywidualną
www.meritum-nieruchomosci.abc.com.pl
103
197
198
