Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
65
ZOBOWIĄZANIAPODATKOWE
8.Odpowiedzialnośćzazobowiązaniapodatkowe
A.Istotaicechyodpowiedzialnościzazobowiązaniapodatkowe
65
Instytucjaodpowiedzialnościwiążesięwsposóbbezpośrednizdługiem.Jesttokonsekwencjadługu.
Pozycjadłużnikawstosunkuzobowiązaniowymwywołujekonsekwencjepolegającenakoniecznościpokrycia
(spłaty)długu.Odpowiedzialnośćnależyutożsamiaćzrozumianymiwtensposóbkonsekwencjami.Długma
charakterpierwotny,odpowiedzialnośćzaśmacharakterakcesoryjny–jestnastępstwemdługu[R.Mastalski,
Prawopodatkowe,Warszawa2021,s.198].Odpowiedzialnośćnagruncieprawapodatkowegojestteżrozu-
mianajakodopuszczalnośćżądaniaprzezwierzycielapodatkowegozapłatypodatkuodzobowiązanychdotego
podmiotóworazmożliwośćstosowaniaprzewidzianychprawemśrodkówzmierzającychdoprzymusowegowy-
egzekwowanianależnychpodatkówzichmajątku[L.Etel(w:)Ordynacjapodatkowa.Komentarz,red.L.Etel,
Warszawa2021,LEX].
Koncepcjaodpowiedzialnościwprawiepodatkowymjestwzorowananaodpowiedzialnościwprawiecywil-
nym.Możemiećonapostaćodpowiedzialnościosobistejlubodpowiedzialnościrzeczowej.Odpowie-
dzialnośćosobistaodnosisiędocałegomajątkudłużnika,zaśodpowiedzialnośćrzeczowaoznaczagwarancję
zaspokojeniawierzycielawyłączniezkonkretnychrzeczyitoniezależnieodtego,ktojestichwłaścicielem.
Odpowiedzialnośćrzeczowawynikazustanowieniazabezpieczeniawformiezastawunarzeczyruchomejlub
ustanowieniahipotekinanieruchomości.
Zewzględunaszczególnycharakterzobowiązaniapodatkowegoorazpozycjęwierzyciela(SkarbuPaństwalub
jednostkisamorząduterytorialnego),katalogpodmiotówponoszącychodpowiedzialnośćpodatkowąjestsze-
roki.Obejmujeonnietylkopierwotniezobowiązanego,tj.podatnika,alerównieżpłatnikaiinkasenta,na-
stępcówprawnych,anawettzw.osobytrzecie.
Podstawoweznaczeniemaodpowiedzialnośćpodatnika.Jesttooczywistakonsekwencjabyciadłużni-
kiemwpodatkowymstosunkuzobowiązaniowym.Odpowiedzialnośćpodatnikajestrównieżnajszersza.
Pamiętaćjednaknależy,żetoaktywnośćpodatnikakreujestanfaktyczny,któryskutkujezaistnieniemobo-
wiązkupodatkowego,anastępniezobowiązaniapodatkowego.Podatnikmarównieżwpływnaukształtowanie
tegozobowiązania.
Odpowiedzialnośćzbliżonądoodpowiedzialnościpodatnikaponosząpłatnikiinkasent.Ichodpo-
wiedzialnośćniewynikajednakzestatusudłużnikawpodatkowymstosunkuzobowiązaniowym.Zakresich
odpowiedzialności,choćjestzbliżonydoodpowiedzialnościpodatnika,wynikajedyniezobowiązkównałożo-
nychnatepodmiotynamocyart.8i9o.p.
Kolejnąkategoriępodmiotówponoszącychodpowiedzialnośćpodatkowąstanowiąnastępcyprawni.Ichod-
powiedzialnośćwynikaznastępstwaprawnego.Następstwoprawneoznaczazaśwejściewcałośćprawiobo-
wiązkówpoprzednikaprawnego.Następcaprawnyprzejmujewięczarównouprawnieniapoprzednika,jak
i(awzasadzieprzedewszystkim)jegoobowiązki,wtymodpowiedzialnośćpodatkowąstanowiącąkonse-
kwencjędługupodatkowegociążącegonapoprzedniku–podatniku.
Ostatniąkategoriępodmiotówponoszącychodpowiedzialnośćpodatkowąstanowiątzw.osobytrzecie.
Odpowiedzialnośćtaoderwanajestodzobowiązaniapodatkowego–niejestpochodnąbyciadłużnikiemwpo-
datkowymstosunkuzobowiązaniowym.Jesttoodpowiedzialnośćsamoistna,stądmacharakterwyjątkowy.
Podmiotyteodpowiadająwięcwyłączniewokolicznościachiwgranicachszczegółowookreślonychwprzepi-
sachOrdynacjipodatkowej[R.Mastalski,Prawopodatkowe,Warszawa2021,s.199].
94
www.meritum.pl
