Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.ROZWÓJPRAWPACJENTA
WhistoriipolskiejetykimedycznejnajwcześniejznanaprzysięgapochodzizXVwiekuiskła-
danabyłanaAkademiiKrakowskiejprzezlicencjuszyubiegającychsięostopieńdoktorame-
dycyny.OdzwierciedlałaonawiernietreśćflPrzysięgiHipokratesa”,wprowadzającjedyniena
początku,wmiejsceodniesieniadobogów,wezwanieBogawduchureligiichrześcijańskiej.
flBiorącnaświadkówBogaOjca,SynaiDuchaŚwiętego,żebędęprzestrzegałtegowszystkie-
go,cojestprzysięgąobjętenailetobędziewmojejmocy,wtakimstopniu,wjakimmi
mojezdolnościpozwolą.Wiedzętę:wszystkiejejprzepisyprzekazywaćbędęotwarcieirzetelnie
uczniommoim,mojegomistrzaipozostałym,którzyzwiązalisięmoralnieprzepisamimedycy-
ny”[A.Tulczyński,Historiaiewolucjakodeksówetycznych(w:)Etykaideontologialekarska,
red.T.Kielanowski,Warszawa1985,s.195].
2
Pierwszymeuropejskimdokumentemodnoszącymsiędoprawpacjentanaszersząskalębyła
NarodowaKonwencjaRewolucjiFrancuskiejz1793r.,którastanowiła,żewjednymłóżku
powinienprzebywaćjedenpacjent,ałóżkopowinnomiećwymiartrzechstóp.Regulacjata
byłaszczególnieważnaipostępowa,gdyżwtamtychczasachnajednołóżkoprzypadałoośmiu
pacjentów,którzypozostawaliwpozycjisiedzącej.
[E.Bandurska,Ewolucjarelacjilekarzpacjentijejwpływnaprawaprzysługującechoremu
wdobiedynamicznegorozwojuusługmedycznych,pracakonkursowanadesłananaIIedycję
Konkursunanajlepszyesejporuszającytematykęprawamedycznego,pełnytekstartykułudo-
stępnynastroniewww.prawoimedycyna.pl.]
WwiekuXIXgłównauwagaśrodowiskamedycznegozostałapoświęconaprawomiobowiąz-
komlekarzy,choremuzaśpozostawionowyłącznieprawodoswobodnegowyborulekarza.
WyjątkiembyłKodeksWarszawskiegoTowarzystwaMedycznegoz1884r.[J.Zajdel,Prawa
pacjentakiedyśidziś,GazetaLekarska2009,nr1,s.26–27],którywart.9upominałlekarza,
abytenniewykorzystywałswojejprzewaginadpacjentem,natomiastart.7stanowił,żewra-
zieniepomyślnychrokowańinformacjęnależyprzekazaćopiekunowichorego,cowzasadach
współczesnychnależałobyuznaćzaniezgodnezprawemograniczenieinformacji.W1907r.
naXZjeździeLekarzyiPrzyrodnikówweLwowieuchwalonoKodeks,którego§3stanowił,że
udzieleniepomocylekarskiejopierasięnaswobodnejumowiemiędzylekarzemachorymlub
jegoprawnymzastępcą,zwyjątkiemprzypadkównagłejpotrzebypomocylekarskiej.
[W.Nasiłowski.,Zgodanaleczeniewrozwojulekarskiejmyślietycznej,WiadomościLekarskie
2007,LX,nr3–4,s.198.]
Wyraźnewyeksponowanieprawpacjentanastąpiłodopierowokresiepowojennym.
[Z.Chłap,Prawapacjentaweuropejskichkodeksachlekarskich.PraceKomisjiEtykiMedycznej
PAU,Kraków1996,nr5,s.33–41;K.Szewczyk,Etykaideontologialekarska.PraceKomisjiEtyki
MedycznejPAU,Kraków1996,nr2,s.7–253.]
Punktemwyjściadoukształtowaniatreściprawpacjentawdokumentachmiędzynarodowych
byładefinicjazdrowiapodanaw1946r.przezŚwiatowąOrganizacjęZdrowia(WHO),zgod-
niezktórązdrowietostancałkowitegofizycznego,psychicznegoisocjalnegodobregosamo-
poczucia,anietylkobrakchorobylubinwalidztwa.Istotnąrolęwkodyfikacjiprawpacjenta
odegrałaPowszechnaDeklaracjaPrawCzłowiekaiObywatelaprzyjętawParyżuw1948r.,
którejregulacjezostałyposzerzonewKonwencjioOchroniePrawCzłowiekaiPodstawowych
WolnościpodpisanejwRzymiew1950r.
[EuropejskaKonwencjaoOchroniePrawCzłowiekaiPodstawowychWolności.Tekstjednolity
(w:)M.A.Nowicki,WokółKonwencjiEuropejskiej.KrótkikomentarzdoEKPCz,Kraków2006,
s.383;L.Zwaak,EuropejskaKonwencjaoOchroniePrawCzłowiekaiPodstawowychWolności
(w:)Prawaczłowieka.Geneza,koncepcje,ochrona,red.B.Banaszak,Wrocław1993,46.]
Mimopodjęcialicznychdziałań,polskieśrodowiskolekarskienieprzywiązywałodużejwagi
dorespektowaniaprawpacjenta,awszczególnościprawachoregodoinformacjiipodejmo-
www.meritum-prawo-medyczne.wolterskluwer.pl
17