Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
3
ZGODAISPRZECIWPACJENTANAUDZIELENIEŚWIADCZENIAZDROWOTNEGO
waniaświadomejdecyzji.Przykłademtakiegopodejściaówczesnestanowiskalekarzyprak-
tyków,którzypodkreślali,żeujawnieniecałejprawdy,anawetuprzedzeniepacjentaonie-
bezpieczeństwiezabiegubądźwyrażenieprzezlekarzawątpliwościcodowynikuleczenia
luboperacji,możeujemniewpłynąćnastannerwowychoregoiwtensposóbmuzaszkodzić,
aoprócztegospowodować,zkrzywdądlasiebieniezgodzisięnaleczenielubzabieg.
[W.Grzywo-Dąbrowski,Odpowiedzialnośćkarnalekarzawzwiązkuzwykonywaniempracyza-
wodowej,Warszawa1958,s.9.]
Ogólnieprzyjętązasadąbyłoograniczanieinformacjinapodstawieswobodniepodjętejprzez
lekarzadecyzji.Wliteraturzezlatsześćdziesiątychpodkreślano,żeflzzasadyzatajasięwobec
choregorozpoznanieraka,ujawniającinformacjęjedyniejegorodzinie,jeżelijestsposob-
ność,abyzniąotymporozmawiać”[S.Nowicki,Zabiegoperacyjny,jakozagadnieniespołecz-
neiprawne,PolskiPrzeglądChirurgiczny1962,nr9,s.867–868].
Jednocześniezaznaczano,żeflnieuświadamiasięszczegółowochoregocodorodzajuzamie-
rzonejoperacji,comożewynikaćzwątpliwegorozpoznaniachorobyprzezlekarzalubtroski
orównowagępsychicznąpacjenta”[tamże,s.868].
WPolscekształtowanieprawpacjentarozpoczęłosięodprojektuKodeksuDeontologicznego
prof.Kielanowskiego(1959)iZbioruZasadEtyczno-Deontologicznychuchwalonychw1968r.
przezPolskieTowarzystwoLekarskie,wktórychskodyfikowanozgodępacjentanalecze-
nieorazlekarskiobowiązekudzieleniapacjentowiinformacjiwsposóbjasny(zasada12)
[W.Nasiłowski,Zgodanaleczenie…,s.189].
W1989r.zostałaprzywróconaIzbaLekarska,którejdziałaniadoprowadziłydoprzyjęciaw1991r.
treściKodeksuEtykiLekarskiej[tamże,s.189].ObecnykształtKodeksuEtykiLekarskiejwza-
kresieodnoszącymsiędoinformowaniachoregoiwyrażaniaprzezniegoświadomejzgodyzostał
uchwalonyprzezVIIKrajowyZjazdLekarzyw2003r.[obwieszczenienr1/04/IVPrezesaNaczelnej
RadyLekarskiejz2stycznia2004r.,BiuletynNRL2004,nr1(81)].Wmyślart.13ust.1Kodeksu
EtykiLekarskiej,obowiązkiemlekarzajestrespektowanieprawapacjentadoświadomegoudziału
wpodejmowaniudecyzjidotyczącychjegozdrowia.Zkoleiart.15ust.1KELstanowi,żepostępo-
waniediagnostyczne,leczniczeizapobiegawczewymagazgodypacjenta(…).
Prawodowyrażaniazgodylubsprzeciwunapodjęcieczynnościmedycznychzostałouregulo-
wanewwieluaktachmiędzynarodowych.Należądonichm.in.:DeklaracjaLizbońskaopra-
wachpacjentaz1981r.[WMADeclarationofLisbonontheRightsofthePatient,adoptedby
the34thWorldMedicalAssembly,Lisbon,Portugal,September/October1981r.,andamended
bythe47thWMAGeneralAssembly,Bali,Indonesia,September1995r.,andeditoriallyrevised
bythe171stWMACouncilSession,Santiago,Chile,October2005r..Tekstwjęzykuangiel-
skimdostępnynastroniehttp://www.wma.net/en/30publications/10policies/l4/],Deklaracja
Weneckaostanachterminalnychz1983r.,DeklaracjaHelsińskaoeksperymentachmedycz-
nychnaludziachz1964r.,MiędzynarodowyKodeksEtykiMedycznejz1949r.[H.P
.Dunn,
Etykadlalekarzy,pielęgniarekipacjentów,Tarnów1997,s.49,n.;D.Małecka,Prawnaochro-
napacjentanatleeuropejskiejkonwencjibiotycznej,PiM1999,t.I,nr3,s.84],Rezolucja
ParlamentuEuropejskiegowsprawieKartyPrawPacjentaz1984r.orazDeklaracjaPraw
PacjentaprzedstawionaprzezŚwiatowąOrganizacjęZdrowia(WHO)z1994r.[szerzejwtym
zakresieM.J.Jarosz,A.Hadasik,Osobowedanemedycznewsystemachinformacyjnych,
ZdrowiePubliczne2006,nr116(4),s.604in.].
3
KluczowezałożeniaŚwiatowejOrganizacjiZdrowiaopierająsięnazasadzieposzanowania
autonomiipacjentawodniesieniudowłasnejosoby.ZdaniemWHO,rozwójsystemówopie-
kizdrowotnej,wzrostichzłożoności,corazwiększeryzykozabiegówlekarskich,rozwójwie-
dzyitechnologiimedycznych,atakżedepersonalizacjaidehumanizacjaleczeniawymagają
szczególnegopodkreśleniaważnościsamodecydowaniapacjentaowłasnymlosie.
Zewzględunadynamicznyrozwójudzielaniaświadczeńzdrowotnych,prawapacjentastały
sięprzedmiotemszczegółowychregulacjiwwielukrajach.Krajem,któryjakopierwszywpro-
18
www.meritum-prawo-medyczne.wolterskluwer.pl