Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
nych.Dziękizdolnościzachowywaniaprzezskałymaficzne9nawetwwarunkachmeta-
morficznych9pierwotnychkoncentracjiwieluistotnychgenetyczniepierwiastkówśla-
dowych9kryteriageochemicznestałysięjednymzważniejszychnarzędzi
petrogenetycznychwodczytywaniupierwotnychśrodowiskpowstawaniaskałwulka-
nicznychwbudowanychwobrębpasóworogenicznychczyteżtworzeniageodynamicz-
nychipaleogeograficznychrekonstrukcjikopalnychbasenówoceanicznychitp.
Jednakżerolaskałmaficznychznajdowanychwobrębieorogenównieograniczasię
tylkododyskryminacjiśrodowiskgeotektonicznych.Stanowiącczęśćpasaorogenicz-
nego9mogądostarczyćcennychinformacjidotyczącychzjawiskmetamorfizmu.Liczne
studiapetrologicznepokazują9żeskładchemicznyamfiboluwystępującegowmetaba-
zytachjestwrażliwynazmianytemperaturyiciśnienia9coczynitenminerałużytecz-
nymwskaźnikiemwieloetapowegorozwojuwarunkówmetamorficznych(np.Holland9
Richardson19799Triboulet9Audren19889Tribouletetal.19929Okamoto9Toriumi
2004).Obserwowanawamfibolachwapniowych9sodowo-wapniowychisodowychwzro-
stowastrefowośćskładuchemicznegoumożliwiaodtworzenieniekiedyzłożonejhisto-
riitektonometamorficznej9zarównonaetapachprogresywnych9jakiretrogresywnych
metamorficznejewolucji(np.Schulzetal.2001).Systematycznebadaniaskładuche-
micznegopasowychwapniowychamfiboliwkontekścieichmikroteksturalnejpozycji
wskaleorazzastosowanieodpowiednichkalibracjigeotermobarometówpozwoliłona
zrekonstruowanieścieżekP–TnaobszarzemetamorfizmutypuBarrowwDalradian
wSzkocji(Zenk9Schulz2004)czyteżnaudokładnienieścieżkiP–T–dwzachodniej
częścioknatektonicznegoTaurówwewschodnichAlpach(Schulzetal.1995)9wzachod-
niejczęściGórBetyckichwHiszpaniiipółnocnejczęściGórRifwMaroku(RuizCruz9
SanzdeGaldeano2012)orazwobrębiemasywukarkonosko-izerskiegowSudetach
(Ilnicki201192013).Podobnebadaniaumożliwiłytakżerozpoznaniewcześniejnie-
stwierdzanychdwóchodrębnychetapówpogrążenia-wynoszeniapodczaswaryscyjskiego
metamorfizmuwMasywieMaurówwpołudniowo-wschodniejFrancji(Bellotetal.
2003)9regionieBaied’AudièrneiIledeGroixwBretaniiwzachodniejFrancji(Schulz
etal.20019Lucksetal.2002).Cowięcej9amfibolwapniowymożebyćwykorzysty-
wanydoodtworzeniawarunkówmetamorfizmunietylkowmetabazytach9leczrównież
wfyllitach(RuizCruz2010).Corazczęściejtakżewbadaniachpetrologicznychskał
maficznychzestrefmetamorficznychoumiarkowanymgradiencieP/Twykorzystywane
sąmetodymodelowaniatermodynamicznego(równowagowediagramyfazowe).Wraz
zpojawianiemsiędoskonalszychmodeliaktywnościamfibolu(np.Daleetal.20059
Dieneretal.2007)orazulepszonychbazdanychtermodynamicznychrekonstruowane
dlametabazytówścieżkiP–T(lubichsegmenty)stająsięcorazbardziejprecyzyjne
(np.Gazleyetal.20119Ilnicki2013)
WaryscyjskipasorogenicznywEuropieobfitujewreliktywczesnopaleozoicznegootwie-
raniasięoceanuRhei9poprzedzonegowydłużonąwczasiefragmentacjąpółnocnego
obrzeżenialąduGondwany(np.Pin9Marini19939Crowleyetal.20009Pin19909Floyd
etal.20009Kryza9Pin2010ipracetamcytowane).Odrywanefragmentystanowiły
wdużejmierzekadomskiepodłoże9zawierająceśladyaktywnościłukumagmowego
rozwiniętegowpóźnymproterozoiku(Linnemannetal.2008a9Nanceetal.2010).
Zespołyoddzielonychodsiebieterranówtworzyłyprzypuszczalnieniezbytrozproszony
archipelagidryfowaływkierunkupółnocnym(np.Taitetal.19979Crowleyetal.20009
Murphyetal.20069Linnemannetal.2008a9Murphyetal.20099Nanceetal.2010).
14
