Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
WojciechGiza
Wposzukiwaniuźródełwspółczesnejmakroekonomii[1]
1.Wstęp
WmonografiipióraMichelaDeVroeyaAHistoryofMacroeconomicsfromKeynestoLucasand
Beyond(2016)odnajdujemyrekonstrukcjęrozwojumakroekonomiiosnutąnadwóchwielkich
tradycjach:keynesowskiejineoklasycznej.TadrugauosabianajestprzezlaureataNagrodyNobla
wdziedzinieekonomiiz1995rokuRobertaLucasaJr.Możnazatempokusićsięostwierdzenie,
żehistoriamakroekonomiimaswojeźródłowtraumatycznymdoświadczeniuwielkiegokryzysulat
1929–1933,któryskłoniłJohnaMaynardaKeynesadorewizjidotychczasowegosposobuinterpretacji
funkcjonowaniagospodarkirynkowejistworzeniaalternatywnejkoncepcjiwstosunkudoekonomii
klasycznej.Dokonałontego,zrywającztradycjąszkołyzCambridgewswojejgłównejpracyOgólna
teoriazatrudnienia,procentuipieniądza(1936/2003)[2].DziedzictwoKeynesatraktowanejestrównież
jakofundamentmakroekonomiiwobszernejmonografiiModernMacroeconomics:ItsOrigins,
DevelopmentandCurrentStateautorstwaBrianaSnowdonaiHowardaR.Vane’a(2005)[3].Czyjednak
możnamówićomakroekonomiiprzedKeynesem?Czymakroekonomiapojawiłasiędopierowlatach
30.XXwieku?Wprezentowanymszkicuprzyjętoszerokąperspektywęhistoryczną,uwzględniono
bowiemtezagadnienia,którepojawiłysięprzedopublikowaniemOgólnejteorii...,awspółcześnie
znajdująsięnakartachpodręcznikówdomakroekonomii.Takimizagadnieniamisąkwestiepieniądza
itowarzyszącaimrefleksjadotyczącaprzyczyninflacji[4],problematykaczynnikówumożliwiających
wzrostbogactwaspołecznego(traktowanychwspółcześniejakowzrostgospodarczy),przyczyny
kryzysówgospodarczychicyklkoniunkturalny.
Głównymcelemprezentowanegoopracowanianiejestrekonstrukcjaekonomicznejnarracjiobecnej
wramachdyskursuwspółczesnychszkółmakroekonomicznych,leczraczejposzukiwanieczegoś,
costanowifilozoficznyfundamentmyśleniaogospodarcewskalimakro.Rekonstrukcjatychidei,które
skłoniłyekonomistówdoprzeniesieniapunktuciężkościrozważańzperspektywymikronaperspektywę
makro.Zwrócenieuwaginapewnekwestieontologicznedotyczącefunkcjonowaniagospodarkijakocałości
iaspektówepistemologicznychorazmetodologicznych,któreległyupodstawanalizyzjawisk
gospodarczychwskalimakro.Jakoroboczątezętychrozważańmożnatraktowaćstwierdzenie,żeznaczna
częśćkoncepcjiobecnychwewspółczesnychpodręcznikachdomakroekonomiijeststarszaniżprzełomowa
pracaKeynesa.Ważnymczynnikiemwprocesiekonstytuowaniasięmakroekonomiibyłorównież
zastosowaniemetodilościowychpozwalającychnaanalizędanych,którezaczętosystematyczniegromadzić
odlat30.XXwiekuiktóredawałynadziejękolejnymgeneracjomekonomistównaodkrycieefektywnych
metododdziaływanianafunkcjonowaniegospodareknarodowych.
2.Zagadnieniamakroekonomicznewokresiepoprzedzającymrewolucjękeynesowską
KiedystarożytnyfilozofKsenofontposłużyłsięporazpierwszyokreśleniemoikonomikos,skierował
uwagęswoichnastępcównazagadnienia,którewspółcześniestanowiąprzedmiotanalizy
mikroekonomicznej[5].Podkreśliłonznaczeniegospodarstwadomowego,trudniącegosięrolnictwem
wprocesiezaspokajanialudzkichpotrzeb(Ksenofont1966).Innyznakomitymyśliciel,Platon,
wtraktaciefilozoficznymPaństwo(Platon2010)przyjąłszersząperspektywę,którąwspółcześnie
moglibyśmyinterpretowaćjakocałościowąwizjęfunkcjonowaniasystemuspołeczno-gospodarczego.
DlaPlatonaspołeczeństwobyłoczymświęcejniżsumąjednostek.Byłoonoodzwierciedleniem
idealnegobytu,któregozasadyfunkcjonowaniapodporządkowanezostałyideisprawiedliwości
społecznej,aniemaksymalizacjikorzyściekonomicznych.Platońskatriadato:dobro,prawdaipiękno.
Bogactwostanowiłodlaniego,jakrównieżjemuwspółczesnychGrekówwartośćpoślednią
–conajwyżejinstrumentalną.Ludnośćtrudniącasięrzemiosłemizapewniającamaterialnepodstawy
egzystencjiówczesnegospołeczeństwaznajdowałasięnasamymdolehierarchiispołecznej.Nawet
wprzekonaniachreligijnychstarożytnychGrekówwidocznabyłapogardadlawartościmaterialnych,
