Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
PaulH.Dembinski
Przedmowa
PrzekazującczytelnikomdrugijużtomMetaekonomii,autorzyiredaktorzyproponująprofesji
makroekonomicznejmomentszczerościirefleksjinatematinstrumentariumiwarsztatu,podstawowych
pojęćitechnikorazproblemówstandardowoporuszanychwramachmakroekonomii,atakżetych,
którychwygodniejjestniepodejmowaćdlatzw.świętegospokoju.Nieunikająctrudnychpytań
iroztrząsaniaproblemów,któremogąokazaćsiębolesne,twórcytegotomuzabierajączytelnika
wmetaekonomicznąpodróż,któraumożliwiaspojrzenie„zgóry”imawsobiecośzrachunku
sumienia.Mimożeniezawszeprzyjemny,takirachuneksumieniajestkoniecznydlautrzymania
minimumhigienyintelektualnejekonomistów–zarównotychdojrzałychzawodowo,jakitych,którzy
dopierostawiająpierwszekroki–wpisującychsięwgłównynurtdyscypliny(mainstream).Comytak
naprawdęrobimyijakiejestznaczenietego,corobimy?
Wpogonizapublikacjamiipunktami,którecorazbardziejprzesłaniająmeritum,niełatwojest
współczesnemuekonomiścieznaleźćchęciiczas,bysięzatrzymaćizastanowićnadznaczeniemorazcelem
tego,czymsięzajmuje,czasemrutynowoiodlat.Wielkązasługątekstówzebranychwniniejszejksiążce
jestto,żedostarczającdogłębnychanaliz,oferujączytelnikowipunktwyjściadowłasnychprzemyśleń.
Równocześnieogromnymwyzwaniemdlawydawcyizespołuredakcyjnegojestdotarciezwymagającym
przekazemtegotomudogronaprofesjonalistów,zeszczególnymuwzględnieniemmłodychbadaczy,tak
byuniknąćzamknięciadebatywkręguzawodowychepistemologówlubfilozofówekonomii.
Są(przynajmniej)czterykwestiedotejporynierozwiązane,którewspółczesna(makro)ekonomia
wprzekaziepodręcznikowymlubipomijać,aktórespojrzenie„meta”wpełniuwypukla:(1)kwestia
„naukowości”ekonomii;(2)kwestiastosunkuekonomiidorzeczywistości;(3)kwestia„niepełności”
wiedzyekonomicznej;(4)kwestiauniwersalizmutwierdzeńekonomicznych.
Czyekonomiajestnauką,czyraczejzbioremniekonieczniespójnychinterpretacji?Aspiracjaekonomii
dostatusunauki–wyznaczonegoprzeztzw.naukiścisłe–magłębokiekorzeniehistoryczneijestszeroko
rozpowszechnionawśródprofesjiczęstopatrzącejzpewnymdespektemnanaukispołeczne
ihumanistyczne.Jednymzargumentówjestmatematyzacjaekonomii,którastajesiędominującąformą
przekazu„poważnych”treścimakroekonomicznych.Matematyzacjaekonomiistanowinapewnoformalną
namiastkę,któranaprzykładpozwoliłanaufundowanieprzezBankSzwecjiNagrodyNoblawdziedzinie
ekonomii(NagrodyBankuSzwecjiim.AlfredaNoblawdziedzinienaukekonomicznych)w1968roku.
Matematyzacjatojedynieformalnanamiastkanaukiiniewystarcza,abyudzielićjednoznacznejodpowiedzi
nafundamentalnepytanie:czyekonomiajestnaukączyzbioreminterpretacji?Tekstyzebranewtymtomie
pokazują,dlaczegomakroekonomianiemożedziśsprostaćwymogompopperowskiegofalsyfikacjonizmu
idlaczegowjejłoniemogąpełnoprawniewspółistniećróżneinterpretacje,którychniesposób
jednoznacznierozdzielić,stosująckryteriumprawdyifałszu.Poszerzającperspektywęnaszkołyiprądy
myśliekonomicznejodbiegająceodtzw.głównegonurtu,pojawiasiękwestiagranicmainstreamowego
paradygmatuipęknięćnajegopowierzchni.Tenwątekprzedłużarefleksjezawartewniniejszymzbiorze.
Drugąważnąkwestią,doktórejówzbiórwprowadzaczytelnika,jestpytanieczęstospotykane,aleteż
formułowanezprzekąsem:czyprzedmiotembadańmakroekonomiijestrzeczywistośćczyraczejmodele,
konstrukcjeabstrakcyjneexdefinitione?Kilkatekstówpodkreśla,żedostępdorzeczywistości
makroekonomicznejniejestłatwy,zwłaszczajeślisięodrzucawsparcie„agentareprezentatywnego”,który
itakjestwdużejmierzetworemwyobraźniopartejnamodeluhomooeconomicus.Terminologia,jaką
makroekonomiaoperujenacodzień(inflacja,PKB,agregatypieniężne,stopabezrobocia,bilanshandlowy
itd.),stanowizjednejstronykonstruktypojęciowe,azdrugiejodnosisiędopomiarówrealizowanych
poprzezinstytucjespołeczne.Problempoleganatym,żerzadkozachodzipełnatożsamośćmiędzytym,
comiararzeczywiściejestwstanieuchwycić,atym,cojestzawartewpojęciu.Stądpewiendysonans
poznawczymiędzytym,czegodotyczydanamiara,atym,zacojestuważana.Wyjściepozaświat
istniejącychmodeli–zichekonometrycznyminstrumentarium–jestwięcpracochłonneizpunktuwidzenia
karierymałoopłacalne,gdyżwymagaopuszczeniabibliotecznegofotelaizejściadowarsztatustatystyka.
Ale,paradoksalnie,jestrównieżkoniecznezpunktuwidzeniarzetelnościiwiarygodności.Jeżeliten
