Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
„finansująsięsame”.Podażpieniądzajestdostatecznieelastyczna,abyzapewnićstałość
długoterminowychstópprocentowych,którewspółdecydująokosztachiprzyszłejrentowności
inwestycji.Inwestycjeprywatnewyznaczająkołobiegcyklukoniunkturalnego,którydziękipostępowi
technicznemudokonujesięwzdłużliniidodatniegotrendu.Stałośćamplitudycyklujestskutkiem
zaburzeńprzypadkowychonormalnymrozkładzie.Cykljestgenerowanyprzezrealnysektor
gospodarki,tj.przezwahaniainwestycjizwiązanezichefektemprodukcyjnympostępującym
zpewnymopóźnieniem(czasprzygotowaniaibudowy)wśladzaefektemdochodowym,anie
zjawiskiemgenerowanymprzezczynnikiocharakterzemonetarnym.
3.Pierwszeneoklasycznerecepcjekeynesizmu
Od„udomowienia”KeynesaprzezHicksadoneoklasycznejsyntezySamuelsona
Zanimprzejdziemydoróżnicmiędzyszczególnąwersjąkeynesizmu,znanąjakoekonomia
neokeynesowskainajpełniejreprezentowanąprzezSamuelsonakoncepcjęneoklasycznejsyntezy,
aodrzuceniemkeynesizmu,zarównowjegowersjizOgólnejteorii...,jakiwwersjineokeynesowskiej,
wramachmonetaryzmuFriedmana,orazdoniejakopowtórnejabsorpcjiamerykańskiegokeynesizmu
wramachwspółczesnejnamekonomiinowokeynesowskiejiinnychkierunkówdzisiejszejekonomii
głównegonurtu(zob.podrozdz.4),trzebajednakwskazaćnaskuteczne„udomowienie”teoriiKeynesa
nagruncieekonomiineoklasycznej.
WychowanywtradycjiekonomiiMarshallaKeyneswOgólnejteorii...wjakimśsensiesamdotego
udomowieniaotworzyłdrogę.Zjednejstronymamytuwyznaczanierozmiarówłącznejprodukcji
izatrudnieniaprzezrozmiaryefektywnegopopytu.PrawoSayazapewniająceautomatycznieprzekształcanie
sięwszystkichoszczędnościwinwestycjejestodrzucone.ZdrugiejstronywteoriiKeynesaprzedsiębiorcy
maksymalizujązyskisensustricto.Ajeżelitak,towpunkcierównowagiproduktywnośćkażdegoczynnika
musibyćrównajegowynagrodzeniu,wobecczegopłacamusisięrównaćkrańcowemuproduktowipracy.
Dokładnietosamotwierdziłajednakteoriaekonomii,którejKeynessięprzeciwstawiał.Naczympolega
różnica?KonstrukcjaKeynesa,któramapogodzićteorięefektywnegopopytuzzasadąmaksymalizacji
zysków,poleganatym,żenajpierwrozmiaryefektywnegopopytuwyznaczająrozmiaryprodukcji
izatrudnienia,anastępnie,przytychrozmiarachzatrudnienia,następujedostosowaniepłacyrealnej
do(fizycznego)krańcowegoproduktupracypowstającegoprzytymzatrudnieniu(zob.Łaski2015:85).Ale
dziękitejzbieżnościjużwrecenzjizOgólnejteorii...iwgłośnymartykulerokpóźniejJohnR.Hicks(1936
i1937)teorięKeynesamógłwtłoczyćwramyekonomiineoklasycznej.Wystarczyłouznać,żemechanizm
rynkowywzasadziezawszezapewniarównowagęmiędzypopytemipodażą(współczesnanamekonomia
głównegonurtudodałaby:przyjakiejś„naturalnej”stopiebezrobocia),zaśbadaneprzezKeynesaprzypadki
niepełnegozatrudnieniasątylkowyjątkamiodtejreguły,towistocieteoriaKeynesadotyczyjedynietakich
szczególnychprzypadków.Kiedyzaś–zgodniezzasadąmaksymalizacjizysków–krańcowa
produktywnośćpracywyznaczapłace,tozarazemwyznaczarozmiaryprodukcjiizatrudnienia.Wobectego
(zdaniemHicksaiekonomiineokeynesowskiej)wbrewpoglądowiKeynesaprawdziwie„ogólna”jestteoria
neoklasyczna,aniejegoteoria[39].
Jakjużwspomniano,uKaleckiegoniemazałożeniaomaksymalizacjizyskówsensustricto,wymagaono
bowiem,abyprzedsiębiorcyprecyzyjnieznalikrańcowypopytnaswójprodukt,któregoznaćniemogą
(zob.s.40wyżej),więcpodziałproduktumiędzypłaceizyskibruttoniejestwyznaczanyprzezkrańcowe
produkcyjnościczynnikówprodukcjiiKaleckiegoteoriiefektywnegopopytuniemożnatak„udomowić”,
abydałasięzamknąćwteoriineoklasycznej.Trzebająbyłowobectegozignorowaćlubzmarginalizować.
Byćmożejesttojednazprzyczyn,dlaktórych–takżenagruncieekonomiipostkeynesowskiej–nawiązuje
sięgłówniedoteoriiKeynesa.
Naczympolegałaistotaneokeynesizmuijegoneoklasycznejsyntezy?Zajej„ojcachrzestnego”uważa
sięPaulaSamuelsona,którywpołowielat50.XXwiekuwyszedłpozadokonanąprzezHicksainterpretację
teoriiKeynesawkategoriachzależnościmakroekonomicznychzachodzącychwsferzegospodarkirealnej
