Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
I-CzasyEriugeny
19
krestwojejpodróży,abyśmógłspocząćzojcamitwoimi.Poupływiedługiego
czasutaziemiazostanieobjawionawaszymnastępcom,kiedyspadnieprześla-
dowanienachrześcijan.Rzeka,naktórąpatrzycie,przedzielawyspę.Tak
jakterazwyspataukazujesięwampełnadojrzałychowoców,takwygląda
wkażdyczasicieńnocyjejnieogarnia.Chrystusbowiemjestjejświatłem46.
1.2.RENESANSKAROLIŃSKI
Wświadomościpotocznej,pomimointensywnierozwijającychsiębadań
mediewistycznych,wiekiśredniewciążpozostająokresemciemnymiłą-
czenieztymczasemokreślenianrenesans”wydajesięniekiedyparadok-
sem.Wsposóbszczególnydotyczytowczesnegośredniowiecza,wktórym
wyróżniasiędziśokresnazywanymianemrenesansukarolińskiego,choć
jegozakres,charakteriznaczeniewciążpozostająkwestiąpodlegającą
dyskusji47.JohnJ.Contrenisłuszniezauważa,żewsferzeedukacji,na-
uki,polityki,administracjiiekonomii,anawetduchowościKarolingowie
niebyliinnowatorami,aleichznaczącymosiągnięciemjestto,żepodjęli
iwsparliistniejącetendencjerozwojowe,włączającjewkontekstogólnej
ideireformyspołecznej48.AnetaPieniądztakcharakteryzujetenokres:
Kluczemdozrozumieniapodejmowanychwówczasdziałańjestkoncepcja
correctio,rozwijanazewzrastającągorliwościąprzeznajwybitniejszychteo-
logówtejepokiconajmniejodlat80.VIIIw.Ujejpodstawleżałoprzekonanie
opotrzebieoczyszczeniadoktryny,atakżezasadrządzącychżyciemcałej
wspólnotywiernychzbłędówizniekształceń.Wzorcówtegoczystego,praw-
dziwegochrześcijańskiegożyciaposzukiwanoprzedewszystkimwtekstach
powstającychwpierwszychwiekachchrześcijaństwa,wRzymie,nasoborach
powszechnych,wpismachOjcówKościoła.Niemaływpływmielinatomnisi
anglosascy,którzytradycjetestaralisięprzezwiekiprzechowywaćwczystej
(przynajmniejwichprzekonaniu)postaci,atakżebyliskłonniodwoływać
46ŻeglugaświętegoBrendanaOpata,28,s.160.
Por.J.J.Contreni,LearningintheEarlyMiddleAges,w:CarolingianLearning,
MastersandManuscripts,London1992,s.1-2;tenże,TheCarolingianRenaissance,
w:CarolingianLearning…,s.59;M.Cappuyns,JeanScotÉrigène,s.30in.
Por.J.J.Contreni,LearningintheEarlyMiddleAges,s.9in.;A.Kijewska,Księga
PismaiKsięgaNatury.HeksaemeronEriugenyiTeodorykazChartres,Lublin1999,s.41in.