Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
12
A.G.Baumgarten,Metafizyka
wie1740rokurozpocząłsięnowyetappracyakademickiej14.Wtym
samymrokuBaumgartenwydałnapisanąjeszczewHalleksiążkęEthica
philosophica,wktórejpróbowałprzedstawićetykęjakoproduktzestawie-
niaprawanaturalnegozdziałaniemwynikającymzfilozofiipraktycznej.
WpewnymsensiedotejideinawiążeKantwswychrozważaniachnad
praktycznymwymiaremkrytycyzmuwKrytycepraktycznegorozumu.
DalszelatadziałalnościBaumgartenaprzeplatanebyływytężonąpracąnad
swymnajwiększymdziełemAesthetica,przerywanąnawracającymikłopo-
tamizezdrowiem15.UdałosięBaumgartenowiukończyćpierwszytom
tegodzieła,którespotkałosięzbardzopozytywnymirecenzjami16.
Niestety,wnastępnychlatachaktywnośćBaumgartenacorazbardziej
zdeterminowanabyłanasilającymisięproblemamizdrowotnymi,które
zmusiłygonawetdoograniczeniaswejdziałalnościwykładowczej.Nie-
mniejBaumgartenstalepracowałintelektualnie,alatapięćdziesiąteoka-
załysiędlaniegoniezwyklepłodnymokresemtwórczym.Wtymcza-
sieukończyłdrugączęść(drugitom)Aesthetica,sporoczasuzajęłomu
jednakprzygotowanietegodzieładowydania,takżezostałoonoopu-
blikowanedopierow1758roku.Zarazemprzygotowywałkolejnewy-
daniaswejMetafizyki,opracowywałpewneelementyfilozofiiWolffa
wduchupraktycznegoracjonalizmu.Przygotowałtakżedwadzieławy-
danejużkrótkoprzedjegośmiercią,mianowicieInitiaphilosophiaeprac-
ticaeprimazroku1759,orazAcroasislogicawydanetużprzedśmiercią
w1761roku17.JakpodajeMeier,Baumgartenmiałjeszczenadziejena
14»OstatecznymukoronowaniemjegoakademickiejkarieryokazałsiędekretFryde-
rykaWilhemaIzroku1739powołującyBaumgartenazkońcemtegorokunastanowi-
skopoczątkowoOrdynariusza[profesora]filozofiinauniwersytecieweFrankfurcienad
Odrąfl,Einleitung,s.XXII.Ciekawejestto,żenominacjakrólewskaniewywołałaen-
tuzjazmuwśródstudentówwHalle,którzynaręcekrólazłożyliprośbęomożliwość
pozostaniaBaumgartenajakowykładowcywUniwersyteciewHalle.Skądinądwiado-
mo,żedecyzjakrólaniezostałazmienionaiBaumgartenmusiałprzenieśćsiędoFrank-
furtunadOdrą.
15Zob.Einleitung,s.XXV.F.G.Meier,dz.cyt.,s.20.
16Abbtnapisał:»Jegoestetykanatrwałejegoimięwpamięcipotomnychutrwaliłafl,
T.Abbt,dz.cyt.,s.244.Podajęza:Einleitung,s.XXVI,przypis92.Wtymsamym
przypisieczytamydalej:»RównieżLambertwyjątkowopozytywniewypowiadałsię
oosiągnięciachBaumgartenawdziedzinieestetykiistawiałgozarazobokArystotelesa.
PodkreślałtakżeichwaliłpojęciowyrygoryzmanalizprzeprowadzanychprzezBaum-
gartenawtymobszarzefl.
17»RokpóźniejweFrankfurcienadOdrąświatłodziennezobaczyładrugaczęść
Estetyki,cojednakwmniejszymstopniunależyprzypisywaćsiłomtwórczymautora,lecz
raczejwytrwałościideterminacjiwydawcy.Fragmentarycznycharaktertegodziełazrzucić
należyprzedewszystkimnakarbtroskżyciowychiproblemówzdrowotnych,które
