Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Rozdział1.Nauczycielemądrości
Życietoczysięteraz
13
StoikEpiktetmawiał,żetakjaktworzywemdlacieślijestdrewno,
tworzywemdlatego,czymonsięzajmuje,jestżycie.Uczyłwięcak-
tywnegokształtowaniażycia-niepoprzezzmienianierzeczywistości,
leczswojejpsychiki.Niczymaktorwsztucezwanejżyciem,któraitak
potoczysięnie,jaktybyśchciał,tylkojakchcescenarzysta,pouczał
swoichuczniów.Alboniczymgośćnabankiecie,którycałkowicie
rozluźnionyzbieranajlepszekąskiztacy,leczkiedytacaznika,po-
zwalajejodpłynąćbezżalu.TakzapamiętałsłowaEpiktetaispisał
wEncheiridionie(podręczniku)jegouczeńFlawiuszArrian.Brzmiąjak
interwencjecoachingowe?Chybatak.Czybrzmiąteżjakpsychotera-
pia?Niekoniecznie,napewnonietapostfreudowska.Amożebrzmią
jakscholastycznedociekania,takiejakieuprawianowśredniowieczu
lubczasemuprawiasięwdzisiejszejnowejscholastyce,czylifilozofii
analitycznej?Napewnonie.
Epikurwyliczatrzywarunkiwystarczające,bydoznawaćszczęścia
równegoszczęściubogów:niebyćgłodnym,niebyćspragnionym,nie
cierpiećzimna.Jegometodatozwalczanielęku,któryprzenikaludzkie
istnienie.Formuła,zktórejjestznany-nBogówniemacosiębać,śmierć
nieniesieryzyka,dobrołatwozdobyć,złołatwoznieść”-uprawiana
byławjegoogrodziezapomocąkonkretnychtechnikmentalnych,na
przykładćwiczeńwyobraźni.
MarekAureliusznaucza,byzapomocąwyobrażeń,eksperymentów
myślowychipowtarzaniawmyślachinspirującychprawdumieścić
swojewylęknioneegowszerszejperspektywieodwiecznegokosmicz-
negoprocesu.Strapieniatkwiąwtwoimsądzie(opinii,wyobrażeniu).
Równieżtamznajdujesięuleczeniezestrapień.Atowarunekkonieczny
mądregożycia.MarekAureliuszzalecatakże,bywidziećWszechświat
jakobezosobowydynamicznyproces,wktórymniemanicstałego:
nNabądźteoretycznejznajomości,jakwszystkoprzechodziwcoinnego,
ciąglesiętymzajmujićwiczsięwtejgałęziwiedzy.Nicbowiemnie
wyrabiabardziejwielkoduszności.Człowiekwyzbywasięwtedyciała
iświadomtego,żebędziemusiałwnettowszystkoporzucićiludzi
pożegnać,całysiępoświęcasprawiedliwościwczynachswoich,awin-
nychzdarzeniachzdajesięnawszechnaturę”3.
Starożytnifilozofowie,bezwzględunaszkołę,polecają,byutrzy-
mywaćuważnośćnacodziennychczynnościach.Sąświadomitego,
corobiąicomyślą.Panująnadmowąwewnętrzną.Dlanichżycie
3MarekAureliusz,Rozmyślania,przeł.M.Reiter,PaństwowyInstytutWydawni-
czy,Warszawa1997,s.144.
