Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
8
Wstęp
ObrazoburczywydźwiękesejuWoolfflNowoczesnapowieść”,który
przenikapragnienieodkrycianowychsposobówreprezentacji,aprzede
wszystkimnieodpartapotrzebawyzwoleniasiebiejakopisarzazogra-
niczającychkonwencjiestetycznych,stawiaWoolfwrzędzietych,którzy
byliautoramimodernistycznegoprzełomuipozwalaprzywoływaćwiel-
kiegofilozoficznegoobrazoburcękońcaXIXwieku,FryderykaNietsche-
go.Mieścisięonwtymsamymparadygmaciemyślenia,coWoolf,pa-
radygmacie,którywyrastazniezadowoleniaipoczucianieadekwatności
dotychczasowychkategoriiopisurzeczywistościiopierasięnadążeniu
dozniesieniametafizycznychfikcjiiestetycznychkonwencji.
WswoichdziennikachWoolfzadajepytanie,czymożliwejestprzed-
stawienierzeczywistośćwdzielesztuki:flCzyposiadamzdolnośćprzeka-
zywaniaprawdziwejrzeczywistości?Czyraczejpiszęrozprawyosobie
samej?”(19czerwca1923)(TheDiaryofVirginiaWoolf2:248).2Tepytania
zapowiadająrównieżjedenzfundamentalnychdlainterpretacjiWoolf
dylemat,costanowigłównytematjejtwórczości:światzewnętrznyczy
światwewnętrzny,światwłasnegoflja”.Tękwestięuzupełnianastępne
pytanie–czymjesttaflprawdziwarzeczywistość”,przedmiotzaintere-
sowaniaartysty,czyniezapośredniczonymdoznaniemświatatakiego,
jakimjestobiektywnie,czyświatemprzefiltrowanymprzezświadomość,
zperspektywypoznającegopodmiotu.WPokojuJakubanarratorzwraca
uwagęnatenniezwykłybrakopisuprawdziwegożycia,naniezdolność
dotychczasowychpróbprzekazaniaonimprawdy:flDziwnasprawazży-
ciempoleganatym,żechociażjegonaturajestludziomznanaodsetek
lat,niktjakośdotądnieprzedstawiłjegoadekwatnegoopisu.Mamyplan
Londynu,aniktjeszczeniestworzyłmapynaszychnamiętności.Conapo-
tkasz,kiedyskręciszzatenróg?”(PokójJakuba166).
KrytycywtwórczościWoolfdostrzegajązjednejstronydialektykę
dążeniadoreprezentacjirzeczywistoścituiteraz,azdrugiejstronydo
przekraczaniaramrzeczywistościempirycznejtam,gdzieodsłaniasię
wzór,porządek,któryobjaśniarzeczywistość.Wesejuautobiograficznym
flSzkiczprzeszłości”Woolfkontrastujefl[coś]wrodzajunijakiejwaty”
(Chwileistnienia...,flSzkiczprzeszłości”181)zwzorem,którysięzanią
ukrywa.Niemniejjednaktenwzórczyporządek,któregoWoolfposzu-
kujewchaosierzeczywistości,nieniesiezesobążadnegorozpoznania
obecnościtranscendencjianiodniesieniadoabsolutnychwartościczyab-
solutnegobytu,będącegoźródłemsensuistnienia.Nawetjeślidajewy-
razprzekonaniu,żeistniejewzorzecukrytypozazewnętrznymchaosem
2flHaveIthepowerofconveyingthetruereality?OrdoIwriteessaysaboutmyself?”
(19June1923)[tekstwmoimtłumaczeniu].
