Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
XXXII
Przedmowaodtłumacza
jakopierwszydostrzegłwowejpozornejdwoistościjed-
ność,ukrytąwKantowskiejfilozofiipraktycznejpodnieusu-
walnymjakobydualizmemhomonoumenonihomophaeno-
menon,odpowiadającychwprzybliżeniutemu,coFichte
nazywa„Jaczystym”oraz„Jarzeczywistym”.Niechodzi
bowiemoto,żeKant,stojącnagruncierzekomego„rygoryz-
mu”moralnego,wykluczawogóleeudajmonię.Powiadaon
bowiembardzowyraźnie:jeśliczłowiekjakoistotazkrwi
ikościpodążazagłosemwłasnego,suwerennegoprawodaw-
stwamoralnego,tomożeonosiągnąć„zgodnośćzesobą
samym”lubinnymisłowy:zasłużyćsobienaszczęściepoprzez
wypełnianieswychpowinności.Czymjednakjestowoszczęś-
cie,rozważanetunajwyraźniejjakoregulatywniezałożony
punktdojściaosobowejegzystencji
1
,rozdartejpomiędzy
zmysłowymiskłonnościamiipotrzebamidniacodziennego
zjednejstrony,asuwerenniestanowionymi,„intelligibilnymi”
rygoramimoralnymi?
OtóżFichte,któryproblemattenrozwiązałwKritikaller
Offenbarung,uwalniająctamwsposóbiścieemancypacyjny
Kantowskąkoncepcjęosobowościmoralnejzuwikłańreligij-
nych,powiedziałbytak:oszczęściumówićmożnawtedy,gdy
ludzkieindywiduumsamodzielniestanowioswychdziałaniach
izaniechaniach,niepoddającsiężadnejokreślonościzewnęt-
rznej(tabowiemczynizpodmiotuprzedmiot)iurzeczywist-
niająctymsamymswąpierwotnąaktywność,którąjestono
jako„Jaabsolutne”.Wówczastodoznajeonospecyficznego
„poczuciazgodnościzesobąsamym”(resp.aprobaty,Beifall),
którewinnymprzypadkuodzywasięjakopoczucie„niezgody”
(resp.dezaprobaty,Missfall).UKantacośtakiegojestdo
pomyśleniajedynienagruncieindywidualnejcnoty,Fichte
zaś–dokonująctutajiścierewolucyjnegokroku–pokaże,
1
KtóregogwarantemmabyćuKantaBóg–strażnikczłowiekawdrodze
kuwłasnejdoskonałościiszafarzowejłaski,którejtutaj,naZiemi,pewni
byćprzecieżniemożemy,żywiącsięwtymwzględziejedynienadzieją.
