Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
XXXVIII
Przedmowaodtłumacza
osobno.Miłośćbliźniegoniezawieratujednaknicztego,co
kojarzynamsięzgreckąk’agatia,erosemaninawetchrześ-
cijańskącaritas.Jestonaraczejżyczliwościąwstosunkudo
innychludzi,wymagającąograniczenianaszejmiłościwłasnej
wceluokazaniaszacunkunależnegoczłowieczeństwuwosobie
drugiegoczłowieka,niezależnieodjegokonduityipołożenia.
Ównegatywnyobowiązekniewynoszeniasięponad
innych,mającycharakterzwrotnyiupoważniającykażdego
człowiekadoupomnieniasięonależnytakżeijemurespekt
(Anerkennung)leżyupodstawKantowskiejkoncepcjiwzajem-
negouznania,zarysowanejwmetafizcznejTeoriicnoty
wyraźniejniżwprzypadkuTeoriiprawa.Jeślijednakzdarzy
sięsytuacja,którejaktorzypozostająwstosunkunierównym
–ataksiędziejewprzypadkuaktudobroczynności–toakt,
którysamprzezsięjestwyświadczeniemjakiegośdobra,
możewydaćsięuwłaczającydlaosoby,któraznalazłasię
wpotrzebie
1
,albowiemucierpiałanatymjejgodność.Przeto
niezbędnyjesttutajdystanswyrażającyszacunek,
anawetanonimowość.Myśltanieidziejeszczewprawdzie
takdaleko,jakNietzscheańskie„kochamczłowieka!”,ale
rozwiązujeonazpewnościąantynomiępomiędzyobowiązkiem
iuczuciem.Powinnościetycznewypływającez„obo-
wiązku”miłościbliźniegowymieniaKantwsumie
trzy:dobroczynność,wdzięcznośćiwspółczucie.Wszystkie
onemająnawzględziewsparciedla„człowieczeństwa”
naszychbliźnich.Osobnyrozdziałpoświęconyzostałobowiąz-
kom(araczejwystępkom)względemludzkiego„stanu”,które
nienależąjużdometafizycznej„materii”systemucnoty,lecz
stanowiązastosowaniejejpryncypium(jesttumowam.in.
oprzyjaźniżywionejdladrugiejosoby,o„filantropijnym”
1
Ponadto,niektóreobowiązkicnotyrodzązobowiązanieicośwrodzaju
moralnegozadłużenia,zwanegowdzięcznością;należydonichdobroczynność,
przyczymdługudobroczynności„spłacić”niesposób(Kantowskieuzasad-
nieniejesttujednakniezadowalające).
