Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
6
Rozdział1•Wprowadzenie,czasimiejsceakcji,skalaWszechświatainaszewnimmiejsce
gazy.Towysokoenergetyczneśrodowiskopróżnikosmicznejpodlegaciągłymfluktuacjom,
wwynikuktórychtośrodowiskopróżniwciążmożewpływaćnawłasnościmateriiijej
skupiskwgalaktykach.Energiępustej,wydawaćbysięmogło,przestrzeniwykryłporaz
pierwszyholenderskibadaczH.B.C.Casimirw1948roku,kiedypracowałnadchemią
koloidówiwyjaśnieniemnaturysiłprzyciąganiawmikroświecie,zwanychoddziaływaniem
vanderWaalsa.
Wostatnimdziesięcioleciuzmieniłsięwznacznymstopniuparadygmatpostrzega-
niaWszechświata.Terazwiemy,żeświattaki,jakiwokółsiebiewidzimy,niejeststanem
normalnym.Możnarzec,żetenprzepełnionydobramimaterialnymiświatwokółnasjest
niezwyklerzadkąformąWszechświata.Wiadomojuż,żemateriibarionowejjestwnimnie-
wiele,zaledwiemarnekilkaprocent–wnajlepszymrazie.Wszechświatwłaściwy,tenktóre-
go95%masywciążnieznamy,tofluktuującekwantowepolaskalarneenergii,agalaktyki
iświatypodobnedonaszegowydająsięmarginalnymzanieczyszczeniem,możenawet
wprostnieistotnymefektemubocznymżyciategosuperorganizmu,któryciąglepoznajemy.
Ostatnioodkrytoistnienieobszernychpólmagnetycznychgenerowanychwewnątrz
galaktykirozciągającychsięwgłębokieprzestrzeniemiędzygwiezdneimiędzygalaktyczne.
Kosmosjestprzepełnionyzjonizowanąmaterią.Plazmajestnajczęściejspotykanymstanem
skupieniamateriibarionowejweWszechświecie.Elektrycznienaładowanaplazmawiatrów
gwiezdnychwypełniaśrodowiskowewnątrzgalaktyczne,apotężnestrumienienaładowa-
nychcząstekwyrzucanesązrelatywistycznymiprędkościamiprostopadledopłaszczyzny
galaktykzichcentralnegorejonu.Owestrumienieplazmymogąbyćelementemwymiany
materiiiładunkuelektrycznegomiędzybliskimisobiegalaktykami.Towszystkoukazuje
kosmosjakowysocezłożonysystempowiązanychzesobąelementów.Tenskomplikowany
systemelektryczny,jakimjestobserwowalnyWszechświat,wydajesięniewielkimfragmen-
temekstrawielkiegomonopolumagnetycznego,któryrozciągasiędalekopozahoryzont
widzialnegodlanasWszechświata.
Skoro,jaktozakomunikowałHawkingwswojejszerokoznanejksiążceKrótkahistoria
czasu(Hawking2015),łonem,zktóregonarodziłsięnaszWszechświat,byłaosobliwość,
możnawnioskować,żestanowiondwuwymiarowąpowierzchnię(branę)horyzontuzda-
rzeńowejosobliwości–czarnejdziury.Jeślipowierzchniataniejestobojętnaelektrycz-
nie,takjakmogąistniećelektrycznienaładowaneczarnedziury,mogłobytooznaczać,
żesiłyelektromagnetyczneodgrywająbardziejistotnąrolęwformowaniuwielkiejstruktury
Wszechświata,niżtodziśsięprzypuszcza.
DrobnącząstkąowejwielkiejstrukturyjestnaszaGalaktyka,sfotografowanazpro-
filuwdwumikronowymstudiumnieba–ryc.1.2przedstawiasilniespłaszczonydysk
ośrednicyokoło100tysięcylatświetlnych,zniewielkimzgrubieniemwcentrum.Jest
totypowagalaktykaspiralna,zawierająca,jakwspomniano,szacunkowodwieściemiliar-
dówgwiazd.Jestonajednązdwustumiliardówgalaktykpołączonychwpajęcząsieć
olbrzymiejstrukturykomórkowejwidocznejnaczasoprzestrzennejmapieobserwowalnego
Wszechświata(ryc.1.1).
