Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
barier.Wprzypadkudzieciprzedszkolnychspotykamy
więcejspontanicznościizdolnościdoposługiwaniasię
metaforaminiżwprzypadkudorosłych,którychdopiero
trzebaprzezspecjalnytrening„odhamowywać”[Nęcka,
Gawle,Wandas,1985].
Badaczezauważają,żerozwójtwórczościjednostki
możezostaćzahamowanywróżnych„krytycznych
okresach”dzieciństwaiadolescencji.ItakHurlock
[1985],wyróżnia4krytycznefazydlarozwojutwórczości.
Pierwszykryzysumiejscawianaprzełomie5−6roku
życia,kiedytodziecizmuszonesądozaakceptowania
autoryteturodzicówiprzystosowaniasię
dofunkcjonowaniawdomuiwszkole.Drugitrudnyokres
to8−10rokżycia,kiedytrzebawalczyćoakceptację
wgrupierówieśniczej,dostosowującsiędoustalonych
przezkolegówwzorców.Następnyokreswyhamowania
twórczościto13−15rokżycia,kiedytoistnieje
koniecznośćdostosowaniasięszczególniedoosóbpłci
przeciwnej,dlazdobyciaakceptacji.Czwartafaza
kryzysu,to17−19rokżycia,kiedymłodzieżokreślasię
zawodowo.
Torrance[1962],dziękiswoimbadaniom,odkryłtzw.
„kryzysczwartejklasy”,czylizdecydowanyspadek
aktywnościtwórczejwśródchłopcówidziewcząt.
Omawianykryzysniewystępujeuwszystkichdzieci,
wynikipotymzałamaniupoprawiająsię,zwyjątkiem
uczniówklasyVII,uktórychtakżeodnotowanospadek
wyników.PocząwszyodklasyX,wynikiustalająsię
napewnymstałympoziomie,któryzdajesięnieulegać
zmianierównieżwokresiestudiów.
NapodstawiepracWitkowskiego[1989]oraz
Nalaskowskiego[1989],rozwijającychkoncepcjęEriksona,
możnawyróżnićosiemfazwrozwojuczłowieka,kiedy
mogąwystąpićbarieryblokującerozwójkreatywności,
przyczymtrzyostatniedotyczączłowiekadorosłego.
Sąto:bazalnezaufanie−brakbazalnegozaufania;
autonomia−wstyd;inicjatywa−wina;adekwatność
−poczucieniższości;tożsamośćgrupowa−alienacja;
intymność−izolacja;generatywność−stagnacja;
