Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
2.Rodzajeorganizacji
25
zawyżeniawydatkówbudżetowychmożebyćzgłaszanieprzezjednostkębudżeto-
wąnadmiernejwstosunkudopotrzebliczbyetatówkalkulacyjnych.Środkipo-
zyskanewtensposóbbędąprzeznaczanenanagrody,adodatkowewakatynigdy
niezostanąobsadzonezuwaginacelowowygórowanewymaganiakonkursowe.
Jakstwierdzono,organyadministracjipublicznej,uzupełnioneourzędysta-
nowiąceichaparatpomocniczy,wpływająnadokonywanewyborypubliczne.
Zichdziałalnościąmożebyćzwiązanezjawiskopogonizarentą.Polegaono
naprzenoszeniunadziałaniawładzpaństwowychisamorządowychinteresów
określonychgrupwceluosiągnięciaszczególnychkorzyści.Pojęcienrenty”ozna-
czaróżnorodnedesygnaty.Rentatozyskotrzymywanyzdziałalności,którejcelem
jestprodukcjadóbriusług.Rentęmożnauzyskać,prowadząc:1)działalnośćgo-
spodarcząwsposóbzapewniającynadwyżkęprzychodównadkosztami;2)dzia-
łalnośćwsferzepolitycznej,zmierzającądouzyskaniakorzyściwformietransferu
dochodówześrodkówbudżetowychlubodkonsumentów,alewwynikuzabie-
gówpolitycznych(np.konsumencikupująproduktkrajowegoproducenta,gdyż
rządwprowadziłzakazimportutakiegoproduktu).Innymprzykłademjestuzy-
skaniezwolnieńodpodatkówprzezokreślonegrupyproducentów,uzyskiwanie
preferencyjnychstópprocentowych(Krueger,1974;LockardiTullock,2001;
Wilkin,2005;Dobrowolski,2017,2017a,2022).
Ekonomiczneskutkinpogonizarentą”przejawiająsięm.in.wnieefektywnym
wykorzystaniuzasobów,przerzucaniunaspołeczeństwokosztówpozyskiwania
rentywsposóbsztuczny(Wilkin,2005,s.204–218;Dobrowolski,2017).Biorąc
poduwagępowyższerozważania,organizacjapublicznatostrukturydysponujące
zasobamiwceluprzetrwaniairealizacjizadańpublicznych.
Celeizadaniaorganizacjipublicznychzostałyokreślonewustawachiprzepi-
sachwykonawczych.Azatemorganizacjepublicznedziałająnapodstawieprawa
iwjegogranicach.Stanowiotymzasadapraworządnościodnoszącasiędoorga-
nówadministracjipublicznejzawartawart.6Ustawyzdnia14czerwca1960r.
Kodekspostępowaniaadministracyjnego(Dz.U.z2023r.,poz.775).Organiza-
cjepubliczne,pozawyjątkamiokreślonymiprzepisamiprawa,musządziałać
wsposóbjawny,doczegoobligująm.in.przepisyustawyofinansachpublicznych
orazprzepisyUstawyzdnia6września2001r.odostępiedoinformacjipublicz-
nej(Dz.U.z2022r.,poz.902).Tozkoleiwymuszazorganizowanieprawidłowe-
godostępudoinformacjipublicznej(Dobrowolski,2017,2022).
Organizacjepublicznedziałająwinteresiepublicznym(społecznym).Abstra-
hującoddywagacjisemantycznych,pojęcieninterespubliczny”(społeczny)można
zakwalifikowaćdotzw.klauzulgeneralnych,czylizwrotówjęzykowychbędących
częściąprzepisuprawnego,którecechująnastępująceelementy:celowaniedookreś-
loność,choćniedowolność;charakteroceniający,czyliwymagającyodstosu-
jącegonormęprawnądokonaniawartościowaniaróżnychspraw,dóbr,osób;
