Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
8
kilkadziesięcioleci,słowatewciążsąaktualne.Przyglądającsięobecnymnurtom
badańnaukowych,doosóbzainteresowanychprawemBenfordapodanychprzez
R.Raimiegomożnadodaćm.in.analitykówfinansowych.Cowięcej,możnatakże
pokusićsięostwierdzenie,żewobszarach,gdziegromadzonesądaneliczbowe,
próbowanojużstosowaćprawoBenforda,oczywiściezróżnymskutkiem1.
Pobudki,któreskłoniłyautoradopodjęciawniniejszejpracytematuzwią-
zanegozidentyfikowaniemoszustwfinansowychzapomocąprawaBenfordasą
trojakiegorodzaju.Dwapowodynakreślonojużnapoczątku.Sąnimiznaczenie
orazaktualnośćporuszanegotematu.Ostatniminiemniejistotnymmotywemjest
znikomaliczbapublikacjiwjęzykupolskim,któredotycząwykrywania(zwyko-
rzystaniemprawaBenforda)nadużyćmającychwymiarfinansowy.Wliteraturze
polskiejmożnacoprawdaodnaleźćnieliczneopracowanianaukoweomawiające
ideęprawaBenforda,np.(Baryła2010,Farbanieciin.2012a,2012b,Sasin2013,
Staszel2013,Grabińskiiin.2016),jednakjedyniewniewielkimstopniuzdają
sięoneporuszaćproblematykęzwiązanązmetodamiidentyfikowaniaoszustw
finansowychopartyminatymprawie.Autorzytychpraczazwyczajodwołująsię
dotechnik,którewliteraturzezagranicznejzwykłozaliczaćsiędotzw.podsta-
wowychtestówprawaBenforda,ewentualniewymieniająonikilkainnychtestów,
leczniecharakteryzująichdokładnie.
Zasadniczymcelemniniejszejpracyjestprezentacjametodopartychnaprawie
Benfordaiwykorzystanieichnapotrzebykonstrukcjipróbaudytowychwkontek-
ścieidentyfikowaniaoszustwfinansowych.Głównemucelowizostałypodporząd-
kowanenastępującecelecząstkowe:
–omówieniepodstawowychzagadnieńdotyczącychprawaBenforda(geneza
prawaBenforda,charakterystykawybranychrozkładówprawdopodobieństwa
cyfrbądźichkombinacji,własnościprawaBenforda,warunki,jakiemusispełniać
zbiórliczbowy,abybyłzbioremBenforda),
1Opróczwykrywaniaoszustwfinansowych(księgowych,podatkowychitp.)prawoBen-
fordabyłojużstosowanem.in.wzakresieanalizyliczbyopublikowanychartykułównaukowych,
liczbyichcytowańorazwartościwskaźnikacytowań(impactfactor)dlaczasopismnaukowych
(np.CampanarioiCoslado2011,Alves,YanasseiSoma2014),identyfikowanianieprawidłowości
wwynikachwyborówprezydenckich(np.PericchiiTorres2011,Roukema2014),analizyinfor-
macjizaczerpniętychzinternetowychserwisówspołecznościowych(np.Golbeck2015),wykry-
waniafałszywychdanychmedycznychwpublikacjachnaukowych(np.Heiniin.2012),analizy
danychgiełdowych(np.Corazza,ElleroiZorzi2010,Nigrini2015)czyrozwiązywaniaproblemów
dotyczącychgierliczbowych(np.Chouiin.2009,Morrison2010).PonadtoprawoBenfordabyło
równieżwykorzystywanewanaliziedanychpochodzącychzróżnychobszarówwiedzy,wśródktó-
rychznalazłysięm.in.:demografia(np.Sandron2002,Ausloos,HerteliuiIleanu2015),botanika
(np.Campos,SalvoiFlores-Moya2016),fizyka(np.NiiRen2008,ShaoiMa2009),astrofizyka
(np.AlexopoulosiLeontsinis2014,Shukla,PandeyiPathak2017),sejsmologia(np.Sottiliiin.
2012),wulkanologia(np.GeyeriMartí2012),medycyna(np.Cournane,SheehyiCooke2014,
Danielsiin.2017)orazprzetwarzanieobrazówcyfrowych(np.Jolion2001,Mireiin.2018).
